SALESIAANSE GEDACHTEN
Herkennen en beleven van de Salesiaanse spiritualiteit in het gewone dagelijkse leven, daarover schrijft Ietje Knaapen-Jacobs in ‘Salesiaanse gedachten’. Dit boekje, dat vorig jaar verscheen, bundelt haar columns voor ‘Salesiaans Contact’, een tijdschrift van de Nederlandse Oblaten van Franciscus van Sales waar zij redacteur was.
Toen Knaapen-Jacobs toetrad tot de redactie kende zij Van Sales nog niet en zij begon aan een studie van zijn teksten. “Dat viel in het begin niet mee” schrijft ze in het voorwoord. “Er moet een periode van 400 jaar overbrugd worden om zijn teksten te begrijpen. Hij schrijft vanuit een totaal ander godsbeeld en mensbeeld dan wij nu hebben; vanuit een andere maatschappij met andere normen en waarden.”
Maar ondanks haar worstelingen kwam ze er al snel achter dat zijn denkbeelden nog steeds actueel en goed te vertalen zijn naar het hier en nu. Kleine en grote gebeurtenissen uit haar leven vormen het uitgangspunt voor bespiegelingen op Sales’ gedachtengoed, dat zo voor de lezer direct toegankelijk wordt. Ze blaast zijn boodschap nieuw leven in en ziet hoe dingen zich herhalen, steeds weer.
De heilige Franciscus van Sales, bisschop van Geneve, publiceerde in 1608 ‘Introduction à la vie dévote’ (Inleiding in het godvruchtige leven). Dit boek wordt beschouwd als een van de belangrijkste bronnen van christelijke spiritualiteit van na de middeleeuwen. Daarin benadrukte Franciscus van Sales het belang van een persoonlijke geloofsbeleving en de intieme liefdesrelatie van de individuele gelovige met God. Don Bosco was een vurig bewonderaar en vereerder van Van Sales. Vandaar dat hij de religieuze congregatie die hij in 1854 stichtte naar hem vernoemde: Salesianen.
Woorden hebben dan wel een andere betekenis gekregen, sociale verhoudingen en omgangsvormen zijn veranderd. Maar, zo zegt Knaapen, deze strijd heeft Franciscus zelf ook moeten strijden. “Ook hij legde in zijn tijd te strakke regels en verouderde opvattingen naast zich neer en verving ze door zijn eigen nieuwe en voor die tijd zelfs revolutionaire inzichten.”
Gelijkmoedigheid
Sprekend is bijvoorbeeld de tekst over de behoefte van mensen aan controle. Knaapen schrijft: “Mensen willen zelf sturen en de dingen naar hun hand zetten, maar Frans van Sales leert ons dat we ons niet druk moeten maken over dingen die we niet kunnen veranderen of beïnvloeden.
Erger je niet, oordeel niet, aanvaard je leven zoals het komt, is zijn raad. Doe wel actief je best om dingen ten goede te keren, jezelf te verdedigen waar nodig, gezond te blijven of te worden, maar waar sprake is van overmacht, op welk gebied dan ook, neem de dingen zoals ze komen en leer ermee leven op een positieve en blijmoedige manier, geduldig en zachtmoedig. Het is van belang dat je te midden van de wisselvalligheid van het aardse leven een voortdurende en onwankelbare gelijkmoedigheid des harten weet te bewaren. Al gaat de hele wereld rondom je op zijn kop staan, dan moet jij nog een punt van onveranderlijke rust blijven. Je hogere wil moet altijd als de naald van het kompas gericht zijn op God.” (p 174)
Deemoed
Nog zo’n belangrijk begrip voor Van Sales: deemoed. Hij houdt ons de deemoed voor als grondhouding, als fundament voor ons leven, schrijft Knaapen. “Hij beschrijft hoe op dit onmisbare fundament deugden kunnen opbloeien als zachtmoedigheid, eenvoud, vriendschap en optimisme.
Probeer zo eenvoudig, goed en mooi mogelijk te zijn wie je bent, leert hij ons, en doe dat in alle rust en bescheidenheid, met geduld voor jezelf. Het hoeft niet allemaal ineens. Het is een levensprogramma dat nooit af is. Er blijft levenslang werk aan de winkel. Frans heeft een stevig bouwplan voor ons getekend. Het kan niet mooi genoeg worden.”
Het boek bevat 55 columns die Ietje Knaapen schreef voor het blad Salesiaans Contact. Dit blad is een uitgave van de orde van de Oblaten van Franciscus van Sales. Priesters van de orde hebben in de tweede helft van de vorige eeuw in Beek en Donk gewoond en gewerkt. Ietje kwam ruim tien jaar geleden in contact met deze orde. Ze ging columns schrijven in Salesiaans Contact. In haar columns beschreef ze alledaagse onderwerpen die ze in verband bracht met het gedachtengoed van Franciscus van Sales. En met succes. Haar teksten werden graag gelezen. Vooral omdat ze zo herkenbaar waren.
Ter gelegenheid van de 100e editie van het blad Salesiaans Contact hebben de Oblaten besloten alle 55 columns gebundeld uit te geven. 226 pagina’s, Uitgeverij Bert Post, EAN 9789070376970
