Brief van de provinciaal 2019-2020/10

Brief van de provinciaal 2019-2020/10

We hebben de Goede Week en het Paasfeest op een vreemde wijze beleefd, afgesloten van de rest van de wereld. Mensen lieten ons weten dat het voor hen niet echt Pasen geweest is: ze leven in grote onzekerheid, ze hebben de vierende gemeenschap gemist, ze missen hun dierbaren waarmee ze andere jaren altijd samen kwamen. In de beslotenheid van onze gemeenschappen konden de liturgische diensten mits het houden van afstand en op sobere wijze toch plaatsvinden. Het volk was afwezig maar dat belette ons niet om ons heel intens verbonden te weten met veel mensen die in deze crisistijd rekenen op ons gebed. Op verscheidene plaatsen (de Savioparochie in Dilbeek, de landelijke parochie voor binnenvaart, circus en kermis van onze medebroeder Bernhard van Welzenes in Nijmegen …) zochten salesiaanse initiatieven naar mogelijkheden om de vieringen via livestream toch bij de mensen te krijgen. Het stemde veel parochianen tot dankbaarheid.

In deze rondzendbrief wil ik met jullie twee videoboodschappen delen van onze Algemeen Overste don Ángel Fernández Artime. Ik heb geprobeerd ze zo getrouw mogelijk te vertalen naar het Nederlands. De eerste videoboodschap werd ons doorgestuurd op Goede Vrijdag, de tweede op Paaszondag. Ook in 1846 viel Pasen op zondag 12 april: de dag waarop Don Bosco zijn jongens voor het eerst verzamelde in Valdocco onder het Pinardi-afdak.

Boodschap van de Algemeen Overste op Goede Vrijdag 2020

Ik wil vandaag ons engagement als salesianen en als salesiaanse familie verwoorden, precies om nabij te zijn op deze momenten van grote beproeving en verdriet, nu we overal nood hebben aan troost. Ik wil jullie als oprechte burgers echt oproepen tot grote verantwoordelijkheid om op de plaatsen waar we werkzaam zijn werkelijk de eersten te zijn die aanvaarden en respecteren wat de autoriteiten ons vragen. Ik spreek jullie toe van thuis, van de Sacro Cuore, in een leeg Rome.

Tegelijkertijd zeg ik, mijn dierbare salesiaanse familie, beste medebroeders, jongeren en animatoren en zoveel personen die in contact zijn met ons: “We kunnen onmogelijk bij de pakken blijven zitten, blij omdat ik niet getroffen ben.” Het verheugt me zoveel initiatieven te zien in de salesiaanse wereld die de vraag stellen: “Hoe kunnen we op een andere wijze instaan voor zoveel jongeren, zoveel families, zovelen die getroffen zijn?” Ten tweede: “Wat kunnen we nu doen en hoe bereiden we ons voor op wat daarna nog op ons af komt?” Daarna, want alle experten zeggen ons dat het nog moeilijker zal worden. Er is een hele beweging bezig van hulpinitiatieven en er zijn reeds zoveel edelmoedige antwoorden gegeven. We moeten nu doorgaan en mogelijkheden creëren om diegenen te bereiken die de grootste moeilijkheden ondervinden.

Ik richt een dringende oproep tot iedereen en met name tot onze vele weldoeners, vrienden en mensen met een groot hart die bereid zijn te zeggen: “Ook wij zien hoe we kunnen helpen en hoe we onze nederige maar belangrijke bijdrage kunnen leveren.”

Beste vrienden, ik nodig jullie ook uit, beste vrienden, om te bidden. Ook in deze momenten mogen we ons tot God richten, tot de Heer Jezus en vragen om de kracht van de heilige Geest. Ik doe hiervoor een beroep op onze geliefde vader Don Bosco en Maria, onze Moeder en Hulp. Laat ons de handen uit de mouwen steken en ons de vraag stellen: “Hoe kunnen wij samen een antwoord geven, hulp bieden, iets ondernemen dat ons toelaat concreet te maken wat leeft in ons hart?” Ik denk dat het ook zeer salesiaans is wat paus Franciscus vorige vrijdag uitdrukte in zijn ge-bed op dat lege Sint-Pietersplein. Hij heeft ons opgeroepen te bidden met geloof, de hoop niet te verliezen en ons te richten naar de woorden van de Heer Jezus in de storm: “Wees niet bevreesd.”

Boodschap van de Algemeen Overste op Pasen 2020

Beste medebroeders, beste Salesiaanse Familie, beste vrienden, ik wil jullie de beste paaswensen overbrengen op deze dag terwijl ik mij bevind in de basiliek van de Sacro Cuore voor het altaar van Don Bosco. Vanuit deze basiliek die zo betekenisvol is voor ons wens ik jullie een Zalige Pasen op de dag van de Verrijzenis die speciaal is omdat we getroffen worden door een pandemie, terwijl de verrezen Heer altijd onze menselijke geschiedenis begeleidt. Tegelijkertijd wil ik jullie gelukwensen omdat we vandaag een verjaardag vieren: de verjaardag van het Oratorio, van de start van het salesiaans charisma in Don Bosco en in heel zijn zending. Waarom? Omdat het vandaag 12 april is, dezelfde dag waarop in 1846 Pasen gevierd werd en waarop Don Bosco terecht kwam op een plaats buiten Turijn in die speciale, moeilijke wijk Valdocco. Daar had hij het afdak Pinardi gevonden en een stuk grond om te spelen. Daar zijn tot vandaag onze wortels, onze bakermat Valdocco. Daar bevindt zich de Pinardikapel waar Don Bosco op Pasen, zoveel jaren geleden, gebeden heeft en de speelplaats die vandaag nog altijd de speelplaats is van Valdocco.

We hebben redenen om ontroerd te zijn op een dag waarop we God mogen danken voor zijn manier van doen: een handelwijze die het mysterie van God en de aanwezigheid van de Geest uitdrukt. Enerzijds zie je een kapelletje, een afdak en anderzijds het salesiaans charisma in de hele wereld, altijd in dienst van de jongeren. Je begrijpt daarom onze droom dat een oratorio, een salesiaans huis, iedere aanwezigheid in de salesiaanse wereld altijd een huis mag zijn dat onthaalt, een speelplaats om zich uit te leven en samen te zijn met vrienden en altijd in de genade van God, een school die vormt en voorbereidt op het leven en een parochie voor wie geen parochie heeft en waar God en de vriendschap met Jezus te vinden zijn.

Goede vrienden, ik stuur jullie mijn allerbeste verjaardagswensen op deze mooie dag van Pasen. Ik nodig jullie uit tot twee eenvoudige dingen: ten eerste om van alle salesiaanse aanwezigheden in de hele wereld een tweede Valdocco te maken zoals het Valdocco waar Don Bosco aankwam met zijn jongeren en vanaf nul begon, met een hart vol liefde voor zijn jonge mensen en liefde voor de Heer Jezus en voor God. En ten tweede vraag ik jullie vandaag ons engagement te hernieuwen om van ons salesiaans leven en van al onze werken een waar salesiaans sacrament van aanwezigheid te maken. Aanwezig zijn bij de jongeren als vrienden, als broers en zussen, als vaders en moeders is een bijzondere bijdrage. Voor dit alles bezorg ik u mijn beste paaswensen: wensen voor onze jeugdwerken en voor onze charismatische salesiaanse stichting. Een Zalig Pasen aan allen en de beste groeten.

Plannen om het provincialaat te verhuizen naar Groot-Bijgaarden

Na een langdurig denkproces zijn we in de provinciale raad tot het besluit gekomen een aanvraag te richten tot de Algemeen Overste en zijn Raad om het provincialaat van onze provincie BEN (Vlaanderen en Nederland) te verplaatsen van de actuele locatie St.-Pieters-Woluwe naar ons huis van Groot-Bijgaarden. Het idee lag dertig jaar geleden al op tafel maar allerlei redenen deden aarzelen om tot een beslissing te komen. In het kader van de herdimensionering van onze provincie menen we dat dit een toekomstgerichte vraag is die we nu moesten stellen. In wat volgt, geven we de motieven zoals we ze aan de Algemeen Overste en zijn Raad doorgegeven hebben.

In ons huis van St.-Pieters-Woluwe stellen we de volgende beperktheden vast:

• de communiteit is klein en oud geworden (vorig jaar drie overlijdens) terwijl we in de provincie nagenoeg geen mogelijkheden meer zien om deze gemeenschap te versterken;
• er moeten dringend investeringen gebeuren om het gebouw van het provincialaat in orde te brengen en de noodzakelijke veiligheid te garanderen voor onze medebroeders en personeelsleden;
• het provincialaat is niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers omdat er geen lift is die voldoende groot is en omdat er door niveauverschillen overal trappen zijn in het gebouw;
• veel lokalen en kamers die tot de klein geworden gemeenschap behoorden, werden ter beschikking gesteld van een groeiende school en internaat, terwijl deze werken nog meer ruimte wensen om aan de wettelijke normen te voldoen en comfortabel te kunnen werken;
• de kamers om gasten te ontvangen, zijn beperkt en verouderd;
• het provincialaat is moeilijk bereikbaar en er is nagenoeg geen parkeergelegenheid;
• als Nederlandstalige communiteit wonen we in een bijna volledig Franstalige zone van de stad Brussel waardoor ons apostolaat naar buiten zeer beperkt is en het huis zeer weinig uitstraling heeft in de omgeving.
• we creëren aan beide kanten van Brussel een belangrijke salesiaanse aanwezigheid, als ankerpunten voor de toekomst van het Vlaamse gedeelte van onze provincie: aan de oostkant van Brussel Oud-Heverlee, aan de westkant Groot-Bijgaarden;
• er is een grote diversiteit aan werken en deelgroepen van de Salesiaanse Familie: salesianen en zusters, Medewerkers, Vrijwilligsters, scholen, oud-leerlingen, een salesiaanse parochie, jeugdbewegingen en vele vrijwilligers, met tal van mogelijkheden voor medebroeders om zich te engageren in deze grote pastoraal-pedagogische gemeenschap;
• het provincialaat van de Zusters van Don Bosco is vlakbij;
• de salesiaanse parochie heeft een sterke aantrekkingskracht in de regio, tot ver buiten de grenzen van de eigen parochie en de salesianen worden er sterk gewaardeerd;
• onze administratie zal volledig in Vlaanderen zitten waar ook het overgrote deel van onze vzw’s gevestigd zijn, wat juridisch zijn voordelen heeft;
• Groot-Bijgaarden is centraal gelegen, gemakkelijk bereikbaar met auto, trein, bus, tram… en bovendien is daar meer ruimte om te parkeren;
• een nieuw gebouw zal beter aangepast zijn aan de noden van deze tijd;
• als we naar de verre toekomst kijken, zullen er minder medebroeders en dus minder gemeenschappen zijn en dan is Groot-Bijgaarden een meer voor de hand liggende plaats om te blijven dan St.-Pieters-Woluwe;
• een provincialaat moet een huis zijn waar medebroeders en gasten kunnen thuis komen en daarvoor biedt Groot-Bijgaarden met zijn rustige omgeving en park meer mogelijkheden.

Na grondige overweging in meerdere vergaderingen van de provinciale raad en met mensen van de communiteit van Groot-Bijgaarden zijn we tot ons besluit gekomen. In Groot-Bijgaarden zijn de bestaande gebouwen grotendeels vervallen en te weinig gefundeerd (het gaat met name over de vleugel van Eigentijdse Jeugd die loodrecht op de H. Placestraat staat, parallel met de oude kapel). Het dringt zich op dat dit vervallen gedeelte afgebroken wordt en gedeeltelijk vervangen wordt door een sobere en efficiënte, kleinere nieuwbouw die in het verlengde komt van het nieuwste en te behouden gedeelte van het bestaande gemeenschapshuis. De opportuniteiten die we zien in Groot-Bijgaarden zijn de volgende:

Het bestaande gebouw in Groot-Bijgaarden renoveren zou volgens de adviezen van een studiebureau meer kosten dan een nieuwbouw. Deze bouw zal kleiner zijn dan het bestaande oude gebouw en niet zo dicht bij de straat staan. Op basis van de gesprekken met het studiebureau menen we dat onze provincie BEN de kosten voor deze bouw kan dragen.

Tot zover de inhoud van de brief aan onze Algemeen Overste en zijn Raad. We kregen heel snel antwoord met een princiepsakkoord en dus de toelating om ons denkproces verder te zetten. Nu kunnen we beginnen met het uittekenen van concrete plannen om tot een meer exacte kostenraming te komen. Dat moeten we dan weer doorsturen naar Rome zodat zij ons definitief van start kunnen laten gaan. We hopen het hele project te kunnen afronden over drie jaar zodat we verhuisd zijn als de volgende provinciaal zijn intrek zal nemen in het provincialaat. Of er nadien nog een beperkte aanwezigheid van salesianen blijft in Sint-Pieters-Woluwe is nog niet beslist.

Voor de verbouwing van Groot-Bijgaarden gaan we nu uit van een gemeenschap van een tiental medebroeders (in het nieuwere gedeelte van het actuele woonhuis zijn zeven wooneenheden). Er zal ruimte voorzien worden voor alle provinciale diensten die zich nu in Sint-Pieters-Woluwe bevinden. Een provincialaat moet ook beschikken over een vijftal logeerkamers.

Op dezelfde campus hoopt het DBOC zo spoedig mogelijk te starten met een nieuwbouw voor de basisschool op het basket- en voetbalveld. Er was eerder al besloten de vleugel af te breken die parallel staat met de H. Placestraat (de vleugel met de groene blokkenzaal) en die de verbinding maakt met de oude kapel. Deze laatste wordt gebruikt als turnzaal voor de lagere school.

Onze zieke medemens biddend nabij

Voor zover we nu weten, zijn in onze provincie Vlaanderen/Nederland geen medebroeders besmet met het coronavirus. Met alle informatie die ons bereikt uit de sector van de Woon- en Zorgcentra zijn we uiteraard wel heel bezorgd over de vele zieken en overledenen in die centra en over de grote eenzaamheid van zoveel mensen die afgesloten zijn van hun familie. Daarom herhaal ik de oproep uit mijn nieuwsbrief van vorige maand: telefoneer eens, stuur een kaartje of maak gebruik van de nieuwe communicatiemiddelen om familieleden en medebroeders in WZC’s of mensen die thuis alleen zitten te laten voelen dat je hen niet vergeet.

Wim Collin, medebroeder uit Vlaanderen die al enkele jaren in Rome werkt als professor aan onze Pauselijke Salesiaanse Universiteit, raakte daar besmet met het coronavirus. Hij was enkele dagen erg ziek. Hij moest gelukkig niet in het ziekenhuis opgenomen worden. Hij is al een tiental dagen in quarantaine op zijn kamer en is nu koortsvrij.

Wilfried Meert (Oud-Heverlee) kreeg een maand geleden positief nieuws over de behandeling van een kwaadaardig gezwel maar staat wellicht alweer voor een nieuwe operatie aan zijn been.

Jaak Swinnen herstelde goed van de amputatie van zijn rechterknie en werd op 3 april 2020 overgebracht naar revalidatiecentrum RevArte in Edegem. Ondertussen is hij echter terug opgenomen in het Imeldaziekenhuis te Bonheiden.

Jan van Aken (Wijchen) vertoonde twee weken geleden lichte symptomen van corona, aldus zijn verzorgenden. Gelukkig bleek hij uiteindelijk toch niet besmet.

In ons gebed leven we mee met onze zieken. We verzekeren hen dat we meer dan ooit met hen verbonden zijn. We zijn dankbaar om alle tekenen van hoop en we danken vooral ook de vele verzorgenden die er alles aan doen om onze zieken bij te staan.

Geborgen in Gods eeuwige liefde

Op 6 april 2020 is Theodora (Dora) Lieberom overleden als gevolg van een coronabesmetting. Zij was de zus van onze medebroeder Herman (Wijchen).

Enkele dagen later overleed als gevolg van dezelfde ziekte Theo Heeren, broeder van Maastricht (kloosternaam Roland) en broer van onze medebroeder Kees (Wijchen).

Veel medebroeders van een zekere leeftijd zullen zich onze oud-medebroeder Hugo De Backer (°1931) herinneren. Hij overleed op Witte Donderdag 9 april 2020.

In het paasgeloof dat al onze dierbare overledenen mogen delen in de Verrijzenis van onze Heer Jezus Christus vertrouwen wij hen toe aan Gods liefdevolle barmhartigheid. Van daaruit zullen zij op een andere maar toch heel intense manier met ons verbonden blijven.

Met oprechte dank aan …

Deze coronatijd stelt ons voor heel wat onvoorziene problemen maar brengt tevens veel positieve bewogenheid tot stand. Het is niet mijn bedoeling hier tot een volledige opsomming te komen maar ik wil toch graag enkele zaken vermelden die ik rondom mij zie gebeuren of die ik hoor vanuit onze huizen en werken.

Er is bijzonder hard gewerkt om zich aan te passen aan de beslissing alle scholen te sluiten en plots te moeten overschakelen op afstandsonderwijs. Met grote creativiteit werd gezocht de band te bewaren met de leerlingen thuis. De paasvakantie heeft enige rust gebracht maar onze directies blijven actief om voorbereid te zijn op de verlenging van de maatregelen die zich aandient na de paasvakantie. Ze maakten tevens werk van een schrijven naar de minister van onderwijs waarin ze een reeks concrete suggesties aanreiken, vooral vanuit een heel sterke aandacht voor de meest kansarme en kwetsbare leerlingen.

Onze internaatsopvoeders voorzien tijdens de paasvakantie opvang voor jongeren in noodsituaties en dit zeven dagen op zeven. De sector van de Jeugdhulp draait gewoon verder. Directies en personeel van onze werken in deze sector voelen heel scherp aan wat de hele crisis doet met jonge mensen en staan nu onder nog grotere druk dan anders. Voor de vijfde week op rij zitten jongeren geblokkeerd op onze campussen, zonder mogelijkheid van bezoek of weekends thuis.

In onze gemeenschappen wordt door de directeurs veel energie geïnvesteerd in het welzijn en de bescherming van onze oudere medebroeders. Alle medebroeders zijn in hun bezorgdheid en in hun persoonlijk en gemeenschappelijk gebed bijzonder intens verbonden met wie nu op de barricades staat en met alle mensen die getroffen worden door de crisis.

Zoveel engagement op alle fronten vervult me met respect en dankbaarheid. DANK U WEL !!!

---