BRIEF VAN DE PROVINCIAAL 2019-2020/02
Onze provinciaal, Wilfried Wambeke, brengt mededelingen uit de provincie.
Beste medebroeders
Het nieuwe werkjaar is gelanceerd! De speelpleinen, kampen en vakantiewerkingen hebben hun materiaal voor een jaartje opgeborgen. Duizenden kinderen en jongeren hebben genoten van het spel, de sfeer, de vriendschap, nieuwe kansen en ontdekkingen, verantwoordelijkheid leren opnemen en nog zo veel meer. De vele blije gezichten van de kinderen mochten een teken zijn van dankbaarheid voor de vaak vrijwillige inzet van enthousiaste begeleiders en animatoren.
En toen kwam 1 september dichterbij… Ondertussen is het jonge volkje weer de schoolpoort binnengestapt. Velen hebben kunnen genieten van een leuke vakantietijd en beginnen uitgerust en gemotiveerd aan een nieuw schooljaar. Maar we zien in onze scholen en jongerenwerkingen ook een groot aantal jonge mensen met een zware last op de schouders, bezorgd, ontgoocheld, wantrouwig of onverschillig. Vooral door die jongeren werd Don Bosco geraakt. Salesiaans bewogen opvoeders en leraren laten zich raken door jonge mensen die gekwetst zijn door het leven en gaan bij voorkeur met deze jongeren op zoek naar een zinvol levensperspectief. Als je voor die armste en meest kwetsbare jonge mensen het verschil kunt maken en een veilige omgeving kunt scheppen waar ze geaccepteerd worden en zich gaandeweg kunnen ontplooien, dan mag je er zeker van zijn dat je Don Bosco goed begrepen hebt.
Ik wil hier graag enkele citaten aan toevoegen uit Christus leeft. Postsynodale exhortatie van Paus Franciscus aan de jongeren en aan heel het volk van God. Alle medebroeders hebben onlangs dit boekje ontvangen, niet om het veilig op te bergen in een boekenkast, maar om het te lezen en zich te laten aanspreken door de prachtige inhoud.
Zo bijvoorbeeld het nr. 139 dat ik hier integraal overneem: Enige tijd geleden vroeg een vriend me wat ik zie als ik naar een jongere kijk. Mijn antwoord was: “Ik zie iemand die op zoek is naar zijn of haar eigen weg, die op eigen vleugels wil vliegen, de wereld onder ogen ziet en naar de horizon kijkt met ogen vol van toekomst, van hoop, maar ook van illusies. Jongeren lopen zoals volwas-senen op beide voeten, maar anders dan volwassenen die ze netjes naast elkaar plaatsen, zetten ze altijd één voet voor de andere, altijd klaar om te vertrekken, om de sprong te wagen. Altijd klaar om vooruit te snellen. Spreken over jongeren betekent spreken over beloften en over vreugde. Jongeren hebben een immense kracht, hun blik getuigt van zoveel hoop. Een jongere is een belofte van leven, die van nature een zekere taaiheid kent. Jongeren zijn gek genoeg om zich illusies te maken en tegelijkertijd in staat om een desillusie die erop kan volgen te boven te komen.”
Of dit citaat uit nr. 67 dat bijzonder herkenbaar moet zijn voor wie zijn inspiratie vindt bij Don Bosco: “Wie geroepen wordt om vader, herder of gids voor jongeren te zijn, heeft het vermogen om wegen te vinden waar anderen alleen maar muren zien, de deskundigheid om mogelijkheden te onderkennen waar anderen alleen maar gevaren zien. Zo kijkt God de Vader ernaar.”
In nr. 107 heeft paus Franciscus de volgende boodschap voor de jongeren: “Laat niet toe dat ze je de hoop en de vreugde afnemen. (…) Je persoonlijkheid is belangrijker dan wat dan ook. Het dient je tot niets om veel te hebben of om je anders voor te doen dan je bent. Je kunt ertoe komen te zijn wie God, je Schepper, weet dat je bent, als je erkent dat je tot iets groots bent geroepen.”
Ik eindig met het hoopvolle begin van deze meer dan lezenswaardige brief van de paus aan de jongeren (nr. 1-2): “Christus leeft! Hij is onze hoop en Hij houdt de wereld eeuwig jong. Alles wat Hij aanraakt wordt jong, nieuw en vol leven. Daarom zijn dit de eerste woorden die ik tot elke jonge christen wil richten: Hij leeft en Hij wil dat jij leeft! Hij is in jou, Hij is bij jou en Hij laat je nooit in de steek. Hoe ver je ook mag afdwalen, Hij is bij jou, de Verrezene. Hij roept je en wacht je op om opnieuw te beginnen. Als je je oud voelt door verdriet, wrok, angsten, twijfel of mislukking zal Hij er altijd zijn om je opnieuw kracht en hoop te geven.”
Personalia en nieuwe werkgroepen in het Vademecum
Met grote vreugde mag ik hier melden dat we over enkele dagen een nieuwe medebroeder mogen verwelkomen in onze provincie. Fred Wamare Odokonyero(27) komt uit Uganda (AGL) en zal behoren tot de gemeenschap van Heverlee. Taallessen en kennismaking met onze cultuur en onze provincie zullen zijn eerste opdrachten zijn.
Eveneens heuglijk nieuws is dat onze medebroeder Lawrence Okoli op zondag 8 september 2019 in zijn gemeenschap te Heverlee zijn tijdelijke geloften hernieuwd heeft voor twee jaar. We wensen hem Gods zegen toe in zijn leven als salesiaan van Don Bosco.
Op 27 augustus 2019 heeft de provinciale raad zich gebogen over het Vademecum voor 2019-2020. Hier volgt een overzicht van een aantal veranderingen die nog niet eerder meegedeeld werden.
In Amsterdam wordt Simon Nongrum de vicaris van de gemeenschap, in opvolging van Andy Jebarus die directeur wordt van deze gemeenschap. Half oktober 2019 verhuist Dominiek Deraeve naar Assel. Hij zal dan eerst een vijftal weken doorbrengen in ons bezinningshuis van Bollington (GBR) om een rustperiode in te bouwen en tevens ideeën op te doen voor zijn nieuwe opdracht in Assel. Vanaf 8 december 2019 wordt hij vicaris van de gemeenschap Assel-Wijchen, ter vervanging van Theo Roelofs die het op zijn leeftijd wat rustiger aan mag doen.
De gemeenschap van Boortmeerbeek heeft opnieuw Rik De Bock gekozen als raadslid voor het komende werkjaar. In Sint-Denijs-Westrem wordt Adelin Verkerken lid van de gemeenschapsraad. Maurits Lespoix is er door de medebroeders opnieuw verkozen als raadslid voor een jaar. Groot-Bijgaarden mag Omer Bossuyt verwelkomen in de gemeenschapsraad. In Hechtel wordt Louis Poelmans raadslid. In Heverlee wordt de gemeenschapsraad uitgebreid met Carlo Loots. In Oostende wordt Hoan Pham econoom van de gemeenschap en zal deze taak geleidelijk overnemen van directeur Jos Stevens. In Sint-Pieters-Woluwe ten slotte wordt Peter Van den Borre naast zijn opdracht als provinciaal econoom, ook econoom van de plaatselijke gemeenschap.
Enkele werkgroepen zijn verdwenen uit het Vademecum (bv. de werkgroepen die te maken hadden met het Provinciaal Kapittel 2019) en enkele nieuwe werkgroepen werden in het leven geroepen. Het betreft een werkgroep die het voorstel tot oprichting in de Algemene Raad van een Dicasterie voor de leken moet uitwerken en onderbouwen (besluit 3.8 van PK 2019), een werkgroep die tegen het Provinciaal Kapittel 2022 een breed gedragen Masterplan moet uitwerken voor onze provincie (besluiten 3.1 tot 3.7 van PK 2019), een werkgroep die de retraite voor de Salesiaanse Familie (16-23 augustus 2020 in Turijn en Mornese) zal voorbereiden, en een werkgroep ‘Salesiaanse happening 8 mei 2021’. Voor de samenstelling van deze en alle andere werkgroepen verwijzen we naar het Vademecum dat bij gelegenheid van de directeursvergadering van 24-25 september 2019 verspreid zal worden.
Een aantal jaren geleden hebben we de permanente vorming van de medebroeders toevertrouwd aan Don Bosco Vorming & Animatie. Naargelang de accenten die we wilden leggen in het vormingsaanbod werd het team van DBV&A jaarlijks aangevuld met enkele salesianen. Het Provinciaal Kapittel 2019 heeft in besluit 2.3 beslist dat de permanente vorming zich de komende jaren moet toespitsen op een hernieuwde aandacht voor onze Constituties en de documenten van onze congregatie (PK, AK, …). Omdat dit voor DBV&A een minder vertrouwde materie is, wordt de permanente vorming voor de eerstvolgende jaren toevertrouwd aan een werkgroep die bestaat uit salesianen. Koen Delft zal deze werkgroep coördineren. De leden van de werkgroep zijn: Hans Decancq, Adriaan De Cooman, Koen Timmermans, Mgr. Bert Vanbuel en Jan Van Oycke.
Geborgen in Gods eeuwige liefde
Onze provincie heeft het afgelopen half jaar al acht medebroeders ten grave gedragen. Als gelovige mensen leggen we hun leven met vertrouwen in Gods handen, met grote dankbaarheid voor wie ze geweest zijn en voor wat ze betekend hebben voor de congregatie en de provincie, in het spoor van Don Bosco, in dienst van jonge mensen. Menselijkerwijze gesproken echter is dit voortdurend afscheid moeten nemen een zware opgave voor onze gemeenschappen. Anderzijds raakt het mij altijd hoe menselijk, respectvol, gelovig en verbonden wij de overleden medebroeder uit handen geven. Van de familie van onze overleden medebroeders mag ik vaak horen hoe zij getroost worden door de warme betrokkenheid waarmee een gemeenschap de dierbare overledene omringt in een mooie liturgie en een waardig afscheid.
Op 18 augustus 2019 overleed na goed vier jaar verblijf in Residentie aan de Beverdijk te Achel, van waar hij afkomstig was, onze 88-jarige medebroeder Sooike Achten. Al langer keek hij er naar uit de grote overstap te kunnen maken om geborgen te zijn in Gods liefde, weer verenigd met zijn ouders, broers en zussen. We zullen ons Sooi herinneren als een minzame man met een eeuwige brede glimlach, als een salesiaan met een groot hart voor zijn medewerkers en voor de jongeren, als een priester die leefde vanuit de tekst die hij graag op zijn overlijdensbericht wilde zien staan: “Wat zijt Gij goed, o Heer. Heel mijn leven is een weldaad uit uw hand. Wie kan mij beter dan Gij tot leidsman dienen op mijn tocht naar ’t hemels vaderland?”Met grote dienstbaarheid heeft Sooi zich op velerlei wijze ingezet voor het project van onze provincie. Bij het afscheid mochten de woorden klinken van de zaligsprekingen uit de bergrede van de evangelist Matteus: zalig wie barmhartig is, wie de gerechtigheid zoekt, wie zachtmoedig is. Op zachte en tegelijk moedige wijze heeft Sooi altijd het beste van zichzelf gegeven, in Gods naam.
Uit Oud-Heverlee kregen we op 29 augustus 2019 het bericht dat die ochtend onze medebroeder Joseph Gevaert op 88-jarige leeftijd overleed in WZC Annuntiaten te Heverlee. Daarmee nam onze provincie, en bij uitbreiding de hele congregatie, afscheid van een medebroeder die gekend en gewaardeerd was tot ver buiten Vlaanderen. Deze eenvoudige en bescheiden boerenjongen uit het West-Vlaamse Ruddervoorde bleek een groot intellectueel talent te zijn. Getekend door een diepe salesiaanse bewogenheid, een grote bekommernis voor het levensgeluk van jonge mensen en een scherpe kritische geest, was Joseph meer dan veertig jaar professor aan de Pauselijke Salesiaanse Universiteit (UPS) te Rome. Competent, nauwgezet en onvermoeibaar bouwde hij mee aan het internationaal prestige van het Salesiaans Catechetisch Instituut. Als autoriteit in zijn vakgebied heeft generaties jonge salesianen van over de hele wereld gevormd tot degelijke verkondigers van het evangelie. Hij leerde zijn studenten nadenken over de geloofsverkondiging in de realiteit van het leven. Een verkondiging die niet steunt op het geloof in de verrijzenis en die niet geworteld is in het leven van diepgelovige mensen, zo schreef hij, zal geen effect hebben. Door zijn overlijden is een mijlpaal heengegaan op het vlak van de christelijke initiatie, maar zijn Italiaanse publicaties, vertaald in meerdere talen, zullen ongetwijfeld velen blijven inspireren.
Eveneens op 29 augustus 2019 overleed onze medebroeder-missionaris Gerard Nachtergaele in Uruguay. Hij werd geboren in Oeselgem in 1934 en vertrok voor het eerst in 1967 als missionaris naar Uruguay in Latijns-Amerika. Van Andres Boone, een andere medebroeder-missionaris in datzelfde land, kregen we volgende informatie doorgestuurd: “Wat we van Gerard zullen onthouden, is zijn enorme werklust, in het bijzonder voor de jongeren van de landelijke omgeving. Zijn hele leven stond in het teken van de opleiding en begeleiding van jongeren uit dit milieu. Hij was voor hen een voorbeeld als noeste werker, iets wat hij heel zeker geleerd heeft bij zijn ouders op hun boerderij. Een ander aspect dat Gerard nauw aan het hart lag, was het creëren van een familiesfeer op de internaten waar hij verantwoordelijk was. Ook dat had hij van zijn ouders en zijn broers en zussen meegekregen. Zijn laatste levensjaren bracht hij door in het verzorgingshuis van de salesianen; hij leed aan Alzheimer. De uitvaartliturgie werd voorgegaan door de salesiaan-kardinaal Daniel Sturla. Ikzelf mocht de homilie houden. Na de eucharistieviering werd Gerard begraven in een crypte op het kerkhof van Montevideo. De vele commentaren en berichten van zijn oud-leerlingen hebben ons gesteund op het moment van het afscheid nemen. Laten we bidden voor zijn eeuwige rust.” Op zaterdag 28 september 2019 zal er om 17.00 uur een gedachtenisviering gehouden worden in de parochiekerk aan de Brugstraat in Oeselgem. Alle medebroeders en al wie er bij kan zijn, worden van harte uitgenodigd om voor de zielerust van Gerard te komen bidden.
Nieuws uit de Salesiaanse Familie
De Algemeen Overste van de salesianen van Don Bosco, don Ángel Fernández Artime heeft opnieuw een videoboodschap verspreid. Bij de start van 2020 zal er nog een videoboodschap komen over de Strenna of jaarspreuk, maar in de reeks ‘Cari confratelli’ (Dierbare medebroeders) zal dit de laatste zijn van zijn huidige zesjarig mandaat. Bekijk hier de boodschap met Nederlandse ondertiteling:
De zusters van Don Bosco bereiden zich wereldwijd voor op het Algemeen Kapittel van 2020. In alle provincies wordt daarom in 2019 een Provinciaal Kapittel georganiseerd. In Vlaanderen zal dit plaatsvinden tijdens het verlengd weekend van 11 november. Om goed voorbereid naar dit PK te kunnen toeleven, organiseren de zusters op zaterdag 5 oktober 2019 van 10.00 tot 15.00 uur een denkdag in Groot-Bijgaarden (Brusselstraat 285). Alle zusters, medebroeders, leden van de deelgroepen van de Salesiaanse Familie, medewerkers in de salesiaanse werken, vrijwilligers en jongeren worden uitgenodigd om deel te nemen aan die denkdag (vooraf inschrijven a.u.b.). Het thema van AK en PK is: ‘Levengevende gemeenschappen voor vandaag’, met als rode draad de mooie uitspraak van Maria op het bruiloftsfeest te Kana: “Doe alles wat Hij u zeggen zal” (Joh. 2,5).
De Medewerkers van Don Bosco hebben op zaterdag 7 september 2019 het nieuwe werkjaar opgestart in hun provinciale raad. Enkele nieuwe leden werden verwelkomd en na afloop was er ook een hartelijk dankmoment voor de afscheidnemende leden. De jaarprioriteiten werden op een rijtje gezet en toegelicht. Bij de agendapunten klonk een aanmoediging voor de nieuwe Medewerkersgroep die vandaag van start gaat in Amsterdam.
Varia
Bij veel Indische medebroeders is onze Vlaamse salesiaan-missionaris Jan Lens (of Father John Lens zoals zij hem noemen) een begrip. Om te beantwoorden aan de roeping die hij van God ontvangen had, vertrok hij in 1949 naar India en werd er de pionier van het salesiaans werk in de provincie Hyderabad waar hij op 28 november 2014 overleed op de leeftijd van 93 jaar. Als enthousiaste verteller over Don Bosco lag hij aan de oorsprong van de roeping van een groot aantal Indische salesianen. Uit India kwam onlangs het bericht dat er een autobiografie van hem verschenen is. De huidige provinciaal, Vijaya Bhaskar Thathireddy, zal begin oktober enkele dagen in onze provincie verblijven. Hij wil graag het boek voorstellen aan de familie van ‘Father John’, de medebroeders van onze provincie en alle geïnteresseerden. De boekvoorstelling zal plaatsvinden in ons huis van Boortmeerbeek op zaterdag 5 oktober 2019 om 10.00 uur. Iedereen is welkom.
Wellicht heb je via de media al de berichtgeving opgevangen dat er bij de gesprekken over de nieuwe Vlaamse regering een voorstel op tafel zou liggen om de lestijden levensbeschouwelijke vakken in het secundair onderwijs te halveren. Op de Thomassite verscheen volgende tekst:
“Wij zijn leerkrachten r.-k. godsdienst die gaan voor hun vak. We doen dat met enthousiasme en competentie. We zijn overtuigd van de meerwaarde van ons vak: zowel voor de ontwikkeling van onze leerlingen als voor de toekomst van onze Vlaamse samenleving. Het leerplan r.-k. godsdienst is ons handvest. We onderhouden de beste relaties met onze collega’s van andere godsdiensten en levensbeschouwingen. Om een diepgaande vorming te kunnen garanderen, hebben wij twee lesuren per week nodig. Met groeiende verbazing en ontgoocheling volgen we het lopende debat in de media. Wij voelen ons verwant met verschillende politieke families. Daarom roepen we onze Vlaamse politici op om hun kop niet in het zand te steken. In de klas kunnen wij dat ook niet.”
Als salesianen van Don Bosco zijn wij bijzonder gevoelig voor dit debat. Degelijk levensbeschouwe-lijk onderricht is in het belang van iedere jongere en van de hele samenleving. Een salesiaanse opvoeding is altijd een integrale opvoeding, waar ook verdieping en religieuze ontwikkeling deel van uitmaken. Jonge mensen hebben nood aan ruimte om zichzelf en het bestaan als een mysterie te ontdekken, zo staat in ons opvoedingsproject. Of nog: “De verbondenheid met mensen groeide voor Don Bosco vanuit de verbondenheid met God.” Reeds verscheidene medebroeders hebben hun bezorgdheid geuit door de petitie te ondertekenen en daarmee het belang te onderstrepen van twee lesuren rooms-katholieke godsdienst in onze scholen. Ook jij kunt dat doen op: https://www.kuleuven.be/thomas/page/halvering-lestijden-levensbeschouwelijke-vakken/.
In de vorige rondzendbrief werd al uitgebreid aandacht besteed aan 50 jaar VIA Don Bosco. De campagne voor ‘recht op onderwijs’, gelanceerd op de eerste dag van het nieuwe schooljaar, kwam uitvoerig in de media. Nu staat de feestweek die het jubileumjaar zal afsluiten, voor de deur. Schooldirecties uit de elf partnerlanden van VIA komen van 31 september tot 4 oktober 2019 naar Brussel voor een internationale onderwijsconferentie. Tegelijkertijd komen jongeren uit Tanzania, Benin en India naar hier om in het kader van Youth4Change in gesprek te gaan met leerlingen uit verschillende Belgische scholen. Op zaterdagavond 5 oktober is er een galadiner, verzorgd door de koks in opleiding van onze school in St.-Pieters-Woluwe. Op zondag 6 oktober 2019 om 11.30 uur wordt het feestjaar afgerond met een dankviering in de Basiliek van Koekelberg. Daarin zal Mgr. Luc Van Looy voorgaan. Ook don Guillermo Basañes, algemeen raadslid voor de salesiaanse missies, zal aanwezig zijn. De viering wordt muzikaal ondersteund door het AMKA gospelkoor uit Wetteren onder leiding van de heer Jeroen De Wilde. Na de viering is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten op een receptie in de lokalen van de Basiliek. Ik wil deze rondzendbrief afsluiten met een warme oproep aan alle medebroeders en alle mensen die op een of andere manier verbonden zijn met Don Bosco om aanwezig te zijn bij deze dankviering in Koekelberg. Als je komt, gelieve dan vóór 28 september 2019 uw aanwezigheid te melden met een eenvoudig mailtje naar info@viadonbosco.org.
In salesiaanse verbondenheid,
Wilfried Wambeke, sdb
Provinciaal
