Waarom recht op vrije tijd?
Don Bosco gaf zijn straatkinderen zo veel mogelijk leer- en speelkansen. Later, in 1948, werden die kansen als rechten opgetekend in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Hoe kijken we vandaag naar het recht op vrije tijd? Kunnen kinderen en jongeren er effectief gebruik van maken? Of wat houdt hen tegen? We leggen het voor aan onze expert ter zake: Fonny Grootjans van Don Bosco Youth-Net(1).
Recht op vrije tijd ?
Fonny: Het recht op vrije tijd is opgenomen in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (Art. 24) en in de lijst van universele kinderrechten (Art. 31). Kinderen hebben dus recht op spel en recht op culturele of artistieke activiteiten. Spelen, sporten en creatieve activiteiten zijn heel belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Alle kinderen moeten daarom tijd en ruimte krijgen om te spelen. Don Bosco had dit al zeer snel door. Van in het begin waren ontspanning, sport en spel belangrijk in zijn oratorio.
Don Bosco Youth-net is dagelijks bezig met het promoten van non-formele educatie(2). Spelenderwijs en ervaringsgericht geven we jongeren de kans verscheidene competenties te ontwikkelen om ze zo te laten groeien in hun rol als actieve burger in onze samenleving.
WAAR EN OP WELKE MANIER ZIEN JULLIE DAT DIT RECHT IN GEBREKE BLIJFT?
Fonny: In de ideale wereld zijn er voldoende veilige speelplekken in de buurt en is er een ruim vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren. Ook speelvogels met een handicap moeten mee kunnen doen. Bovendien mag de portemonnee van papa of mama, geen invloed hebben op de speelkansen van zijn of haar spruit.
Die wereld staat nog ver af van de realiteit. Tijdens het vorige legislatuur knipte de Vlaamse regering voor 5,2% in de budgetten voor socio-culturele organisaties en verenigingen. Op Europees niveau zette de Raad van Europa de voorbije maanden de ondersteuning voor jeugdwerk op de helling. Gelukkig is dit door intensief gelobby van de baan geraakt, want dit zou een enorme impact hebben gehad op vele internationale organisaties. Andere obstakels zijn de nodeloos complexe subsidieaanvragen en rapporteringen waar we enorm veel tijd moeten aan besteden. Onze jongeren willen aan de slag met jeugdwerk, niét met wetgeving en formulieren. We proberen hen hierin zo goed mogelijk te ondersteunen, toch merken we dat het een grote druk met zich meebrengt. Er is ook een positieve noot: het Vlaamse en Europese jeugdwerkveld wordt steeds diverser en er zijn enorm veel mooie initiatieven! Tot slot zien we dat Erasmus+, het Europese mobiliteitsprogramma voor internationaal jeugdwerk en onderwijs, jaarlijks zijn budgetten verhoogt en zo veel kansen geeft aan Europese jongeren om ook buiten de landsgrenzen onder meer jeugdwerk te ontdekken.
HOE MAKEN JULLIE HIER WERK VAN?
Fonny: DBYN heeft de laatste jaren het concept ‘Summerexchange of Animators’(3) uitgebouwd. Via dit uitwisselingsprogramma kunnen jonge animatoren, een jeugdwerkervaring opdoen op een buitenlands zomerkamp of speelplein. Jongeren ontwikkelen zo interculturele vaardigheden, ze oefenen een andere taal, ze vergroten in jeugdwerkervaring, … en dit op een plezierige manier! Daar wordt elke jongeretoch blij van? In Vlaanderen en Nederland ontvangen we zo elk jaar een 40-tal Europese animatoren.
Bron: Don Bosco Vlaanderen 2019/5
Lees ook: Bram Reekmans over recht op onderwijs
1 Don Bosco Youth-Net (DBYN) is een internationaal netwerk van 18 Europese jeugdwerkorganisaties of salesiaanse provincies, uit 16 landen, die werken in de stijl van Don Bosco. Zo is in onze provincie Jeugddienst Don Bosco uit Vlaanderen en Don Bosco Youth-net Nederland deel van het netwerk.
2 Met Non-formeel leren leren wordt intentioneel en systematisch leren bedoeld dat zich in een ander verband dan de school afspeelt. Dus activiteiten die niet expliciet als leren zijn omschreven, maar die toch een belangrijke leercomponent inhouden. Voorbeelden zijn workshops, uitwisselingsprojecten, …
3 Summerexchange of Animators omvat alle projecten die voldoen aan deze vereisten: het is een vrijwillige verbintenis op korte termijn, de vrijwilliger zal actief zijn als een animator, het project is gekoppeld aan het Don Bosco-netwerk en het moet plaatsvinden tijdens de zomervakantie.
