"Wim Boksebeld wilde er zijn voor de mensen die hem nodig hadden"
Het was de roeping van pater Wim Boksebeld sdb (1941-2021) om de armen op Haïti te helpen. Makkelijk was dat niet; zo overleefde hij een ontvoering en een aardbeving. "Een kat met negen levens", aldus Gerard Schoorl (missieprocurator). In de Volkskrant verscheen afgelopen week een artikel over het leven van pater Wim Boksebeld.
Pater Wim Boksebeld wilde er zijn voor de mensen die hem nodig hadden. ‘Dat was wat hem dreef’
Wim Boksebeld (1941-2021) was een pater wiens roeping het was om armen op Haïti te helpen. Makkelijk was dat niet: zo overleefde hij een ontvoering en een aardbeving. ‘Een kat met negen levens.’ Geregeld dankte Wim Boksebeld het engeltje dat hij naar eigen zeggen op zijn schouder had.
De pater uit Raalte, meer dan vijftig jaar missionaris op Haïti, ontsnapte meerdere keren aan de dood. Die keer op de snelweg in Port-au-Prince bijvoorbeeld, toen hij met hoge snelheid op een stilstaande auto botste. De voorruit lag aan gruzelementen, maar Boksebeld stapte uit met slechts een beurse schouder. In 2006 werd hij ontvoerd, het was zelfs landelijk nieuws. Overvallers waren op zijn geld uit, maar dat had hij net afgegeven bij zijn parochie.
"Op een gegeven moment draaiden de rollen om, de overvallers werden bang van hém"
Een paar uur nadat hij hardhandig in een auto was gesleurd, lieten de overvallers hem vrij. ‘Je bent een kat met negen levens’, schreef Gerard Schoorl, missieprocurator van de congregatie van Salesianen van Don Bosco, hem later in een brief. Bij zijn vrijlating eiste de pater op hoge toon het gouden kettinkje terug dat hem was afgepakt. Hij had het ooit van zijn moeder gekregen. ‘Op een gegeven moment draaiden de rollen om’, weet Schoorl. ‘De overvallers werden bang van hém.’ Wim kreeg zijn kettinkje terug.
Lange adem
Boksebeld, in 1941 geboren in Raalte en opgegroeid in een boerengezin, werd in 1970 door zijn congregatie naar Haïti gezonden, nadat hij eerst een jaar in Lyon had gestudeerd om de Franse taal onder de knie te krijgen. ‘Hij wist aanvankelijk niet eens waar Haïti lag’, zegt zijn zus Maria. ‘Dat heeft-ie moeten opzoeken in de atlas. Het was één groot avontuur.’ In navolging van de Italiaanse priester Don Bosco wijdde Boksebeld zijn leven aan onderwijs en jeugdzorg.
Hij was directeur van verschillende scholen, deed pastoraal werk en zorgde dat kinderen ’s ochtends voor schooltijd een boterham en een beker melk kregen. Maria: ‘Op een nuchtere maag kun je niet leren, vond hij.’ Mede omdat Haïti wordt geteisterd door armoede, corruptie en natuurgeweld was zijn welzijnswerk, zo zou Boksebeld later zeggen, ‘een druppel op een gloeiende plaat’. ‘Hij had het weleens moeilijk’, zegt missieprocurator Schoorl. ‘Maar Wim had een lange adem. Hij wilde er zijn voor de mensen die hem nodig hadden. Dat was wat hem dreef.’
In 2010 werd Haïti getroffen door een aardbeving, waarbij meer dan 200 duizend mensen omkwamen. Boksebeld was net achter zijn bureau gaan zitten, toen het het dak naar beneden stortte. Drie kwartier zat hij met zijn benen klem onder het bureau, maar door een naschok kon hij zichzelf bevrijden. Daarna begon hij met het bergen van doden.
Een kind van Haïti
Na zijn pensioen hield hij zich bezig met het bezoeken van Nederlandse en Belgische gevangenen in de Dominicaanse Republiek. Met de pater weer eventjes in hun moedertaal praten, dat gaf hen troost. Fysiek ging Boksebeld de laatste jaren achteruit. Na een val moest hij worden geopereerd aan zijn heup. Hij revalideerde in Raalte, maar keerde na een paar maanden terug naar Haïti. Daar werd een herseninfarct hem fataal. Wim Boksebeld overleed op 5 augustus op 80-jarige leeftijd.
"Wim was een kind van Haïti geworden, daar hoorde hij thuis"
Zijn zus Maria was graag naar Port-au-Prince gevlogen om haar broer te begraven, maar door politieke onrust en corona kleurde Haïti donkerrood op de kaart. De familie verzamelde zich dinsdagmiddag 17 augustus in Raalte voor de computer, waarop via een livestream van Radio Télé Soleil de uitvaart van Boksebeld te volgen was. Hij werd bijgelegd op Thorland, een stukje grond waar de paters een eigen begraafplaats hebben. Het was moeilijk om van zo’n grote afstand afscheid te nemen, zegt zijn zus. Maar toen ze de kist van haar broer de grond in zag zakken, besefte ze dat het goed was zo. ‘Wim was een kind van Haïti geworden. Daar hoorde hij thuis.’
