Ondernemerschap in Mali: het verhaal van Polette
Vijf jongeren, één droom: “Onze droom is om grote ondernemers te worden en dat ons bedrijf wordt gerekend tot de opkomende bedrijven in de landbouwsector in Mali”.
Polette en haar vrienden zien het groots. Samen startten ze in het laatste jaar van hun opleiding in de Don Bosco school in Bamako hun eigen landbouwbedrijf. Ondersteund door het tewerkstellingsbureau dat aan de school verbonden is, zetten ze hun eerste stappen als ondernemer. The sky is the limit, maar de grond het werkterrein waar ze de zaadjes voor hun dromen planten.
Boerin én ondernemer
Polette Lahan Kamate groeide op in een familie met weinig financiële middelen. In 2016 werd ze opgemerkt door de directeur van de Don Bosco school in Bamako. Hij zag hoe gemotiveerd ze was om verder te studeren en bood haar een beurs aan waarmee ze een opleiding ‘landbouwondernemer’ kon aanvatten. Polette greep die kans met beide handen; handen die ze maar al te graag in de grond stak om met veel passie aan landbouw te doen. Ze werkte hard en slaagde met glans.
Al snel bleek dat er naast de passie voor landbouw ook ondernemersbloed door haar aderen stroomde. Niet enkel het bewerken van de grond interesseerde haar, maar ook de cijfers en het uitbouwen van een succesvolle onderneming. Daarom besloot ze in het laatste jaar van haar opleiding om samen met vier klasgenoten een eigen landbouwbedrijf op te richten. Ze konden daarbij rekenen op de ondersteuning van het tewerkstellingsbureau dat jaren geleden binnen het programma van VIA Don Bosco werd opgericht om jongeren te begeleiden naar de arbeidsmarkt of ondernemerschap. Samen met het tewerkstellingsbureau ontwikkelden de vijf jonge ondernemers hun businessplan. “Zonder het tewerkstellingsbureau zouden we niet staan waar we nu staan, want we hebben geen geld om een consultant te betalen om ons te helpen”, aldus Polette.
Zo werden Polette en haar klasgenoten businesspartners in crime. Ze noemden hun bedrijf ‘Bosco Vert’ en zijn vast van plan om hun activiteiten uit te breiden. Ze willen hun producten heel het jaar door kunnen verkopen in Bamako en omstreken, zonder onderbreking. De opbrengst willen ze gebruiken om de lopende activiteiten te financieren, hun landbouwactiviteiten te diversifiëren en de moestuin te vergroten.
Jongeren als Polette en haar vrienden zijn broodnodig in Mali
90% van de Malinese bevolking leeft er immers van de landbouw en aanverwante activiteiten. Er is nood aan opgeleide landbouwondernemers die een geïntegreerde opleiding genieten in landbouw, veeteelt, viskwekerij, boomteelt, en beheer. Duurzame landbouw is immers een belangrijke bron van werkgelegenheid voor jongeren. Het versterken van de landbouwsector helpt om de economische vitaliteit op het platteland te behouden en om de plattelandsvlucht naar de steden en andere landen tegen te gaan.
Jongeren die het platteland ontvluchten om economische redenen en in de stad hun geluk gaan beproeven: het is een veelvoorkomend fenomeen in heel wat Afrikaanse landen. In Mali wordt dit nog versterkt door terroristische groeperingen die in het noorden en het centrum van het land angst en armoede zaaien. Bij gebrek aan financiële middelen voor een menswaardig bestaan, verlaten veel jongeren het platteland en sluiten zich aan bij de massa werklozen in stedelijke gebieden. Daar zijn hun kansen op een menswaardige toekomst echter beperkt, zeker wanneer ze zonder diploma op zoek moeten naar waardig werk. Het is daarom belangrijk voor de hele economie dat de inkomsten voor de landbouwsector stijgen. Zo niet, blijft een massa potentiële arbeidskrachten onbenut omdat er geen industrieel apparaat bestaat om ze te werk te stellen. Bovendien blijft het voeden van het land een essentiële behoefte.
Onderwijs als grond waarop je successen oogst
Om hieraan tegemoet te komen en vanuit de vaststelling dat slechts vijf procent van de arbeidskrachten in Mali wordt tewerkgesteld door particuliere bedrijven en openbare diensten, heeft de Don Bosco school in Bamako in 2016 de opleiding ‘landbouwondernemer’ opgericht. De beste vooruitzichten op een baan hebben jongeren immers wanneer ze als zelfstandige kunnen beginnen. Vanaf het eerste jaar van de opleiding krijgen de leerlingen de basis van ondernemerschap aangeleerd. Niet enkel vaardigheden als boekhouding en financiën komen aan bod, maar ook de meer persoonsgebonden kenmerken zoals zelfkennis en discipline. Een goede ondernemer moet van vele markten thuis zijn.
Van bij de oprichting in 2016 vinden vele jongeren als Polette hun weg naar de opleiding. Ze komen vaak uit zeer kwetsbare families die niet of amper in hun eigen behoeften kunnen voorzien. De jongeren zijn de grote hoop van de hele regio. Wanneer ze slagen als landbouwondernemer kunnen ze niet alleen hun familie uit de armoede tillen, maar dragen ze bij tot de plattelandsontwikkeling en bij uitbreiding de economische ontwikkeling van Mali. Polette heeft ondertussen haar activiteiten uitgebreid: naast haar werk in het landbouwbedrijf geeft ze ook kennis door aan haar familie in een klein tuinierproject dat ze opstartte opdat haar familie zelfvoorzienend kan zijn. Een hoopgevend verhaal uit een geteisterd land.
Bron: Samen op weg 2019/2, p. 6-7
