Noodkreet deeltijds beroepssecundair onderwijs: “Vergeet ons niet”
Het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) voelt zich door de invoering van het duaal leren en het opheffen van het deeltijds beroepssecundair onderwijs in de steek gelaten. Met de actie ‘vergeet DBSO niet’ hoopt men de politici en beleidsmakers wakker te schudden.
“Beschouw dit als een noodkreet”, begint de open brief. “Met de invoering van het duaal leren en het finaal opheffen van het deeltijds beroepssecundair onderwijs, wordt een grote groep waardevolle leerlingen voorgoed buitenspel gezet. Nee, vanaf 2023 voorziet het Vlaamse onderwijs geen trajecten meer op maat, geen werkervaring en al zeker geen (beroeps)kwalificaties voor de meeste van deze niet standaard leerlingen. Met deze brief willen we iedereen die zich het lot van deze jongeren aantrekt, wakker schudden. Hen vergeten, of hen lichtzinnig beschouwen als collateral damage bij de invoering van een nieuw onderwijssysteem is op zijn zachtst gezegd onverstandig. Daarom deze brief.
In 1983 verlengt Vlaanderen de leerplicht van 14 jaar naar 18 jaar. Gelukkig begrijpt men toen ook dat lang niet alle leerlingen binnen dit klassieke voltijdse onderwijssysteem passen of er hun weg zullen vinden. Vandaar dat men tegelijkertijd de deeltijdse leerplicht invoert vanaf 16 jaar. Het ontstaan van het DBSO is een feit. Sinds die eerste experimentele jaren heeft het deeltijds onderwijs heel hard ingezet op maatwerk, intensieve begeleiding en aangepaste trajecten voor leerlingen. Net door de flexibele, individuele en gecombineerde aanpak van theorie, praktijk, werkervaring en begeleiding levert het deeltijds onderwijs in de loop der jaren heel wat geschoolde en bekwame elektriciens, kappers, koks, bouwvakkers, lassers, winkelbedienden, zorgkundigen, … af die in het voltijds onderwijs afgeschreven werden of er gewoon hun draai en talenten niet vonden.
Met het decreet leren en werken van 2008 komen er enkele cruciale ingrepen in de regelgeving die de missie en het opzet van het deeltijds onderwijs weliswaar scherper stellen, maar de oorspronkelijke doelstellingen van het deeltijds onderwijs nooit uit het oog verliezen. Naast de maximalisatie van het voltijdse engagement en de verplichte alternering tussen opleiding en werk, wil het decreet elke jongere een volwaardige kwalificatie aanreiken, maar dit alles nog altijd binnen een traject op maat van elke jongere.
Gezien deze historiek zijn de centra voor leren en werken dan ook de eersten die praktijkervaring op de werkvloer als een volwaardige leerweg verdedigen en altijd verdedigd hebben. Daarom is het net zo verontrustend om vast te stellen dat voor het merendeel van die 8000 DBSO leerlingen binnen het nieuwe duaal leren geen plaats meer zal zijn. Hoe ironisch. Want met het verdwijnen van het DBSO verdwijnt in een moeite ook alle flexibiliteit en is er nauwelijks ruimte voor aangepaste trajecten op maat. Bovendien worden, door de rigide koppeling van de praktische kwalificatie aan de theoretische vorming en eindtermen binnen de standaardtrajecten duaal, heel wat jongeren bij voorbaat uitgesloten. En wordt er compleet voorbijgegaan aan heel wat perfect kwalificeerbare beroepsgerichte vaardigheden.
Het enige alternatief dat deze jongeren vanaf 2023 geboden wordt, is het al even klassieke voltijdse onderwijs waar ze net werden weggestuurd of van zijn gaan lopen. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat deze jongeren wachtend op het einde van de leerplicht ongekwalificeerd, onbegeleid en zonder enige werkervaring uitstromen. Het voltijds onderwijs is niet geschikt, niet gestructureerd en niet gewapend om deze jongeren intensief en op maat te begeleiden, dat wisten ze in 1983 al, toen de deeltijdse leerplicht werd ingevoerd. En het DBSO het licht zag. Maar ook het duaal leren biedt hen geen onderdak meer, net door het hierboven aangehaalde gebrek aan flexibiliteit, de strenge voorwaarden en de strakke standaardtrajecten.
Er is niks mis met verandering. Dat heeft het decreet van 2008 ons geleerd. En het deeltijds onderwijs mag zonder meer trots zijn dat het als voorloper een voorbeeld en inspiratie is voor de elitairdere variant die duaal leren uiteindelijk blijkt te zijn. Alleen is het onbegrijpelijk dat veel van deze leerlingen vanaf 2023 koudweg aan hun lot worden overgelaten. Deze jongeren mogen niet vergeten worden en het is dan ook bijzonder jammer dat men het bestaansrecht van het DBSO bij de invoering van het duaal leren niet serieus heeft genomen.
Om onze bezorgdheid en vrees te staven met meer rationele dan emotionele argumenten voegen we een addendum toe met enkele praktische casussen. Zij illustreren de concrete gevolgen van het verdwijnen van het DBSO.”
Voor meer nieuws kan u de facebookpagina Vergeet DBSO niet volgen.
