“Het onderwijsniveau is beneden alle peil!”
We vroegen aan Didier Finet, voorzitter van het Don Bosco Onderwijscentrum (DBOC), zijn visie over hete hangijzers in het onderwijs. In deze editie leest u zijn kijk op de stelling: “het onderwijsniveau is beneden alle peil!”
Enerzijds drukken onderzoeksresultaten ons met de neus op de feiten: Vlaamse leerlingen scoren zwak voor wiskunde (PISA1 2016, peilingproef 2017), wetenschappen (PISA 2016), begrijpend lezen (PIRLS2 2017) en Frans (Peilingsproef 20183). Bovendien dalen de ambities van onze leerlingen volgens het OESO-rapport van 20174. Anderzijds betogen 35 000 jongeren in Brussel voor een beter klimaatbeleid. Daarmee schudden ze politici en andere beleidsmakers wakker, ook al betekent het voor sommigen een woensdagnamiddag nablijven.
De onderzoeksresultaten vertellen me dat er iets schort met de kennis van begrijpend lezen, Frans, wiskunde en wetenschappen. De betogingen tonen aan dat jongeren initiatieven en verantwoordelijkheid kunnen nemen en ook buiten de schoolmuren kunnen leren. Klimaatbrosser zijn, is echter één iets. De complexiteit van het probleem begrijpen, is iets anders. ‘Kunnen’ en ‘zijn’ kunnen niet zonder ‘kennen’.
9 tips om te ‘w’onderwijzen:
1. Gebruik het pedagogisch project als vertrek en eindpunt.
2. Zet in op taal: woordenschat, lezen en spelling.
3. Leren-met-gezonde-ambitie geeft energie.
4. Investeer in zinvolle basiskennis.
5. Spreek in het schoolteam af wat belangrijk is en wat niet.
6. Eerst wilskracht en volharding, dan welbevinden.
7. Ouders en leerkrachten: praat met elkaar en werk samen.
8. Eerlijke feedback verricht wonderen.
9. Leren doe je binnen én buiten de schoolmuren.
Beiden sterken me in mijn overtuiging dat leren leren, dit is het aanreiken van fundamentele kennis, nog steeds één van de kernopdrachten is van de school. Daarnaast bestaat leren wezenlijk ook uit: leren handelen, leren (samen)leven, leren van/in religie en leren zijn. Om goed te kunnen leren, zullen schoolteams prioriteiten moeten leggen, gebaseerd op hun eigen pedagogisch project, een plan dat beschrijft hoe de school de bekwaamheid, de interesse, de goesting, de wilskracht van elke leerling wil verhogen, zodat die in het leerproces groeit. Een groei naar vrijheid, verantwoordelijkheid, verbondenheid en zingeving. Een plan dat de ontwikkeling van alle lerenden op een evenwaardige wijze wil behartigen.
Weet de school waar ze met haar onderwijs naartoe wil? Weet ze welke basiskennis, vaardigheden en attitudes essentieel zijn om in 1188 lestijden van 50 minuten te realiseren? Zijn scholen bereid om, waar mogelijk, over de niveaus heen samen te werken zodat er vulling gegeven kan worden aan 15 schooljaren, waarvan 9 in de basisschool en 6 in het secundair? Ik denk niet dat er één school is die hierop zonder aarzelen ‘ja’ kan antwoorden.
Wat de ambities van onze jongeren betreft, vermoed ik dat we deze, samen met de ouders, mogen stimuleren. Ambitie is geen negatief woord. Iemand mag de beste zijn, maar niet ten koste van anderen. Onze jongeren mogen hun lat hoger leggen. Alleen als leerlingen juiste feedback krijgen over hun prestaties, kunnen ze zichzelf zo goed mogelijk ontwikkelen.
Besluit
Ik vind de stelling “het onderwijsniveau is beneden alle peil” te pessimistisch. Daarom kan ik niet zeggen of het ‘waar’, ‘gedeeltelijk waar’ of ‘onwaar’ is. Wat ik wel weet, is dat er nog werk aan de winkel is. Gelukkig maar!
Bron: Don Bosco Vlaanderen 2019/2
1 PISA: Het ‘Program for International Student Assesment’ test 15-jarigen op hun leesvaardigheid, wiskundige geletterdheid en wetenschappelijke geletterdheid, ongeacht waar ze zich bevinden in het onderwijssysteem.
2 PIRLS: ‘Progress in International Reading Literacy Study’, PIRLS is een internationaal vergelijkend onderzoek naar leerlingen-prestaties in begrijpend lezen.
3 Peilingsproeven: De Vlaamse Overheid organiseert peilingsproeven om de onderwijskwaliteit te meten.
4 OESO: De ‘Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling’ voert jaarlijks een vergelijkend onderzoek over het onderwijs in 46 landen wereldwijd.
Overzicht van opiniestukken over hete hangijzers in het onderwijs:
- Maken kwetsbare jongeren ambitieus onderwijs onmogelijk?
- Moeten we leraren in hun functie van koning-keizer-admiraal in eigen klaslokaal herstellen?
- Brengen de nieuwste eindtermen en leerplannen niets op, maar zorgen ze alleen voor extra werk?
- Is het onderwijsniveau beneden alle peil?
