Voorportaal van jeugdzorg: “Preventie staat centraal”
Nina Langenberg stopt na ruim 40 jaar als coördinator bij Don Bosco Roosendaal. Voor haar betrokkenheid bij de Roosendaalse jeugd heeft ze een Koninklijke Onderscheiding ontvangen. In BN De Stem verscheen onlangs een prachtig interview met haar.
Don Bosco bestaat sinds 1945 in Roosendaal en is door de salesianen van Don Bosco opgericht voor kinderen die tussen wal en schip vielen en niet konden aansluiten bij bestaande verenigingen.
Wat is en doet Don Bosco Roosendaal?
“Nu is Don Bosco een vorm van opvang voor kinderen van anderhalf tot 13 jaar die extra aandacht nodig hebben. Bijvoorbeeld omdat ze een ontwikkelingsstoornis of gedragsprobleem hebben, bijvoorbeeld ADHD, een vorm van autisme, of kinderen die onzeker, faalangstig of heel teruggetrokken zijn, kinderen die moeilijk met emoties om kunnen gaan, maar ook kinderen die een taalachterstand hebben. Want als je je niet verbaal kunt uiten, ga je dat door middel van je gedrag doen. Er komen hier kinderen die wat complexer zijn, maar ook kinderen die gewoon even een duwtje in de rug nodig hebben en met een jaartje begeleiding weer lekker kunnen functioneren in de maatschappij.”
“Wij zien kinderen die samen met vader of moeder op een klein kamertje wonen”
“En het kan ook zijn dat kinderen opgroeien in een thuissituatie die wat aandacht vraagt, bijvoorbeeld na een scheiding of omdat ze slecht behuisd zijn. Wij zien kinderen die samen met vader of moeder op een klein kamertje wonen. Armoede kan ook een reden zijn waarom kinderen zich niet optimaal ontwikkelen. En er zijn natuurlijk ook ouders met psychische of verslavingsproblematiek.”
Wat biedt Don Bosco die kinderen?
“Wij zijn eigenlijk het voorportaal van de jeugdzorg. Bij ons staat met grote letters PREVENTIE centraal. Dat wijst onderzoek ook uit: hoe eerder je erbij bent, hoe meer je kunt bereiken. Dan is het kind nog makkelijker te begeleiden en het gedrag makkelijker te corrigeren. Daarom steken we daar echt op in. En als wij merken dat een kind echt behandeling nodig heeft, hebben we inmiddels wel het vertrouwen van de ouders gewonnen, want die zijn vaak huiverig en afwachtend als het gaat om Jeugdzorg. Wij bieden, na schooltijd, activiteiten aan voor kinderen.
“Bij alles leren kinderen hun eigen talenten en kwaliteiten ontdekken”
Alle kinderen hebben doelen, die we samen met de ouders hebben besproken. De activiteiten zijn ondergeschikt aan het doel. Want of ze nu gaan sporten of knutselen; bij alles leren ze samenwerken, winnen en verliezen, en kunnen ze zelfvertrouwen en eigenwaarde opbouwen. Bij alles leren ze hun eigen talenten en kwaliteiten ontdekken. Wij kijken: wat kan het kind wél. Dat is onze visie en ons uitgangspunt: ieder kind is uniek en ieder kind kan iets, dat willen we samen met het kind gaan ontdekken. Dan zit het lekkerder in zijn of haar vel en is het gelukkiger. En dus voelen de ouders zich ook gelukkiger. Wij bieden ook ambulante begeleiding aan ouders, als dat nodig is.”
Hoe komen die kinderen bij Don Bosco terecht?
“Omdat wij preventief zijn, hoeven kinderen niet doorverwezen te worden. Ouders melden zich soms zelf, maar de meeste kinderen komen via de scholen of jeugdprofessionals en via WijZijn Traverse. Onze kracht is dat wij voortdurend proberen in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Zo merkten wij bijvoorbeeld dat sommige kinderen lastiger mee konden doen bij reguliere sportclubs, Die trainers, vaak vrijwilligers, vonden het soms lastig om te gaan met bepaald gedrag. Ouders kregen het gevoel: mijn kind heeft het altijd gedaan, krijgt altijd op zijn kop. Wij hebben toen een subsidie gekregen om vrijwilligers bij sportclubs te coachen. Nu zijn we bezig met een project om de leeftijd te verlagen van 2,5 jaar naar 1,5 jaar, omdat we merkten dat ouders daar veel behoefte aan hebben. Ouders mogen ook meedraaien in die groep, zodat ze zien hoe wij met die peutertjes omgaan en spelen.”
Is de aanpak van Don Bosco Roosendaal uniek?
“Ik ken in Nederland eigenlijk geen vergelijkbare organisaties. Don Bosco Nederland, waar wij wel mee samenwerken maar niet bij aangesloten zijn, richt zich vooral op jongeren.* Dus het is echt wel een voordeel om in Roosendaal te wonen, waar de gemeente preventie hoog in het vaandel heeft. Want wij vallen niet onder de reguliere jeugdzorg en krijgen alleen gemeentelijke subsidie. Laagdrempeligheid, preventie en een tweede thuis: dat zijn de drie pijlers van Don Bosco. Binnen ons team, met vijf pedagogische medewerkers, staan alle neuzen dezelfde kant op. Ouders weten: ik kan mijn verhaal kwijt en ik krijg niet gelijk een stempel dat ik het niet kan.”
Don Bosco valt sinds een paar jaar onder Stichting Conaction. Wat betekent dat?
“Conaction is een organisatie voor geïndiceerde jeugdzorg, met onder meer een 24-uursopvang in De Egelantier. Dat betekent dat wij nu ook gebruik kunnen maken van de know-how en een kind bijvoorbeeld kunnen laten obersveren door een gedragswetenschapper als wij ons zorgen maken. Want dat vind ik heel belangrijk: er mogen geen kinderen tussen wal en schip vallen.”
U neemt deze week afscheid met een Tafelgesprek. Kunt u daar iets meer over vertellen?
“Ik wilde geen afscheid met alleen een receptie, daarom heb ik hiervoor gekozen. Het thema van het gesprek is: ‘Kinderen die vragen, mogen niet worden overgeslagen’. Wij moeten goed kunnen signaleren: dit kind heeft iets nodig, het mag niet worden overgeslagen. In Roosendaal wordt goed samengewerkt met scholen en jeugdprofessionals, maar het kan altijd beter. Bij dat tafelgesprek komt Sabine van Dijk van het Kinderparadijs in Rotterdam vertellen over de meer wijkgerichte aanpak daar, Jitty Runia van het Nederlands Jeugdinstituut NJI vertelt over onderzoek en wethouder René van Ginderen belicht hoe het jeugdbeleid in Roosendaal eruit ziet. Eén van onze pedagogisch medewerkers vertelt, onder meer over onze dependance in De Appel in De Westrand, die wij vijf jaar geleden zijn begonnen omdat wij wilden onderzoeken hoe het werkt als je in de wijken zit. Wij zijn aan het bezinnen of we in de toekomst centraal verder gaan, hier in De Suite, of decentraler met vestigingen in de wijken.”
*Don Bosco Rijswijk en Don Bosco Apeldoorn richten zich naast jongeren, ook op kinderen onder de 12 jaar.
