Brief van de provinciaal 2021-2022/6
Provinciaal Wilfried Wambeke geeft in zijn maandelijkse brief een update over het reilen en zeilen van de Don Boscobeweging in Vlaanderen en Nederland. In deze brief blikt hij alvast vooruit op het Provinciaal Kapittel dat binnenkort op het programma staat.
Beste medebroeders
De heilige Franciscus van Sales was in zijn tijd een wijze raadsman en een zeer gedegen geestelijke begeleider van veel gelovigen. Naar aanleiding van de 400e verjaardag van zijn overlijden ging onze Algemeen Overste bij hem te rade voor de keuze van het jaarthema voor 2022: DOE ALLES UIT LIEFDE EN NIET OMDAT HET MOET. Deze spreuk komt uit een brief die Franciscus in 1604 schreef naar de later eveneens heiligverklaarde Jeanne de Chantal met wie hij samen de zusters Visitandinen gesticht heeft in Annecy.
Voor ons salesianen van Don Bosco blijft het gedachtegoed van de heilige Franciscus van Sales een dierbaar erfgoed. De jaarspreuk typeert niet alleen Franciscus van Sales maar evenzeer Don Bosco die deze liefde, die in wezen van God komt en zich vertaalt in de liefde van mensen, ervaren heeft in het gezin waarin hij opgegroeid is. Mamma Margherita heeft die spreuk – doe alles uit liefde – wellicht nooit gehoord, maar ze was wel het toonbeeld van de toepassing ervan. Met die basishouding heeft ze haar kinderen grootgebracht; want ze wist zeker dat die liefde haar oorsprong vond in God, die ons het eerst heeft liefgehad. Haar geloof uitte zich in haar liefde: een liefde die ze van God ontvangen had en die ze op haar beurt aan anderen zou doorgeven.
Don Bosco neemt die basishouding van zijn moeder over en tijdens zijn seminarietijd zal hij ontdekken dat Franciscus van Sales door diezelfde houding bezield werd. Tegenover de strenge theoretische opleiding in het seminarie, ontdekte Giovanni Bosco de spiritualiteit van de heilige Franciscus van Sales, die veel sterker de nadruk legde op de barmhartigheid van God en de evangelische zachtmoedigheid en het geduld waarmee Jezus de mensen tegemoet trad.
De spiritualiteit van Franciscus van Sales wijst ons de weg van de liefde. In het concrete leven van elke dag moeten we kiezen voor de liefde in haar zuiverste betekenis. In zijn ‘Traité de l'amour de Dieu’ schrijft hij: "Alles voor de liefde, uit de liefde, door de liefde, in de liefde".
Franciscus van Sales koos de weg van het hart en niet die van geweld of macht. Het is geen toeval dat Don Bosco zich door dit principe liet leiden bij de beschrijving van de droom die hij als negenjarige had. In zijn hele levenswijze straalde Don Bosco de spiritualiteit van Franciscus uit en vertaalde die in een pedagogisch-pastoraal model voor zijn werk met jonge mensen. Sleutelwoorden als liefde, zachtmoedigheid, vertrouwen en familiaal klimaat wonnen het steeds van macht, verzet en onredelijkheid.
Het is duidelijk dat de betekenis van 'liefde' voor beide heiligen teruggaat op de geschiedenis van God met de mens, waarin liefde het sleutelwoord is. De boodschap voor ons is: laat de liefde ook de leidraad zijn in je leven; als je aan een nieuwe dag begint, als je voor je medemens zorgt, als je je werk doet ... doe het uit liefde. Als je bidt, als je mensen bijstaat in hun moeilijkheden, als je mensen troost ... doe het uit liefde. Als je een gids en een begeleider bent voor kinderen en jongeren, als je werkt met arme en kwetsbare mensen ... doe het uit liefde. Steeds weer uit liefde, zoals God met mensen omgaat, zoals Jezus zijn leven gaf voor zijn ideaal. Niet omdat het moest, maar omdat alleen liefde de wereld kon en kan veranderen.
Beste medebroeders, het is de roeping van iedere gelovige om de liefde die wij van God ontvangen – omdat Hij ons eerst heeft liefgehad – om te zetten in onze liefde voor mensen. De uitdaging is om het werk van Don Bosco en van vele andere heiligen met een groot hart verder te zetten, ieder met zijn of haar eigen mogelijkheden en grenzen, omwille van de droom om het Rijk Gods in deze wereld bekend te maken.
Het 21ste Provinciaal Kapittel (PK): 27 februari - 3 maart 2022
Alle salesiaanse provincies van de hele wereld zullen in 2022 een driejaarlijks Provinciaal Kapittel houden, zoals onze Constituties in artikel 172 voorschrijven. Voor onze provincie Vlaanderen-Nederland zullen op zondag 27 februari 2022 een 30-tal medebroeders en enkele Don Boscowerkers verzamelen in ‘De Oude Abdij’ in Drongen. Dergelijke bijeenkomst is van wezenlijk belang omdat er keuzes gemaakt worden die richtinggevend zijn voor de toekomst van de provincie.
Dit PK-logo is ontworpen door Tijl, een leerling van Don Bosco Hechtel. Centraal staat het hart: het hart voor Don Bosco, voor de congregatie en voor de jongeren en in het bijzonder de meest behoeftigen. In de P zit een verwijzing naar het thema van de ecologie. U ziet een jongere en een volwassene (is het een salesiaan of een Don Boscowerker?) die genieten van de natuur en als u goed kijkt, ziet u dat de jongere een boek vast heeft: het is niet zomaar een boek, het is het evangelie dat verwijst naar de evangelisatie. Op die manier zitten in het logo de thema’s verwerkt die tijdens het PK aan bod zullen komen en die we verder even zullen toelichten.
Het PK van 2019 was een voorbereiding op het Algemeen Kapittel van 2020 en had als thema: “Welke salesianen voor de jongeren van vandaag?” Het PK van 2022 zal met hetzelfde thema verder werken en bestuderen hoe we de besluiten van het AK kunnen uitvoeren. Hoewel het door corona vroegtijdig beëindigd AK geen goedgekeurde besluiten opleverde, heeft de Algemeen Overste met zijn Raad op basis van de onafgewerkte besprekingen van het AK acht programmalijnen uitgetekend voor de periode 2020-2026. Het document waarin hij die lijnen uiteenzet (Akten van de Algemene Raad 433) verbindt de Algemeen Overste aan twee belangrijke attitudes: enerzijds de hoop en anderzijds het vertrouwen op de heilige Geest die wil dat ieder salesiaans huis een ander Valdocco is, met nieuwe Don Bosco’s, overal in de wereld.
Voor ons PK geven we prioriteit aan vier van deze acht beleidslijnen die we kort willen voorstellen.
- Stilstaan bij het ‘Da mihi animas, cetera tolle’ van Don Bosco met het oog op het verbeteren van de salesiaanse aanwezigheid in evangelieverkondiging en geloofsopvoeding. In nummer 6 van de Constituties lezen we: “Trouw aan de opdrachten die Don Bosco ons heeft doorgegeven, zijn wij verkondigers van het evangelie bij de jongeren.”
- Absolute prioriteit geven aan de armste en meest verlaten en weerloze kinderen en jongeren, zodat niemand ooit wordt uitgesloten. Dit veronderstelt keuzes in ieder salesiaans werk.
- De betrokkenheid van Don Boscowerkers bij het salesiaanse charisma en de zending is verbonden met hun specifieke roeping. Gedeelde verantwoordelijkheid in de zending en de vorming is niet een eventuele mogelijkheid maar een vanzelfsprekendheid.
- We engageren ons om vanuit een ecologische spiritualiteit geloofwaardige getuigen te zijn op het vlak van de zorg voor de schepping, persoonlijk en als gemeenschap. We gaan na hoe we de komende tien jaar de optie voor 100% hernieuwbare energie kunnen realiseren.
De voorbije maanden is op verscheidene fronten degelijk voorbereidingswerk geleverd. De PK-commissie heeft materiaal aangereikt om de gemeenschappen en de expertengroepen per thema aan het werk te zetten. Uit de verslagen is per kapittelthema een inspiratienota ontstaan.
De PK-commissie komt overmorgen nog een laatste keer samen en zal meteen daarna aan alle kapittelleden enkele documenten bezorgen: de inspiratienota’s, het kapittelreglement en de brief van de Algemeen Overste met zijn reflecties over de voorbije bijzondere visitatie door don Roman Jachimowicz in oktober-november 2021. Tevens wordt een gebed meegestuurd dat in de aanloop naar het PK dagelijks kan gebeden worden in onze gemeenschappen. Tenslotte zal de regulator de kapittelleden informeren over een aantal praktische zaken.
We duimen voor een intens en degelijk reflectieproces tijdens het PK en voor het nemen van heldere en realiseerbare besluiten. Mogen de attitudes die de Algemeen Overste suggereert ons daarbij leiden: hoop en vertrouwen op de heilige Geest.
Personalia
Sedert 2 februari 2022 hebben we een gewijzigde samenstelling van de provinciale raad. De nieuwe provinciaal econoom Koen Timmermans nam zijn functie op en Eric Haelvoet werd verwelkomd als gewoon raadslid. Eric kwam niet op onbekend terrein; hij had de raad al heel wat jaren meegemaakt als secretaris van de provincie. Beide medebroeders blijven in Groot-Bijgaarden waar hun pastorale taken hun prioritaire opdracht blijven. Koen zal geleidelijk een aantal functies opnemen in nauwe samenwerking met de provinciale diensten.
In een stemmige eucharistieviering bij de zusters Clarissen in Oostende mochten velen getuige zijn van de eeuwige professie van onze jonge medebroeder Fred Wamare. We hebben God dankgezegd voor de roeping van Fred en voor het mooie geschenk van zijn professie. Het doet goed te mogen beleven dat jonge mensen zich engageren in dienst van het evangelie met de stijl van Don Bosco. Fred straalde de vreugde van zijn roeping uit. We bidden dat hij altijd een gelukkige en trouwe medebroeder mag zijn, gezonden naar de jongeren in onze salesiaanse provincie.
Een week later zou de eeuwige professie van Leo Antonysamy en Nilesh Dodiyar plaatsvinden te Hechtel. Don Ivo Coelho, algemeen raadslid voor de vorming, zou hierbij aanwezig zijn. Corona besliste er echter anders over. Alles werd geannuleerd en uitgesteld. Ze zullen hun eeuwig engagement nu vieren op zondag 13 maart 2022 en hopen dat veel medebroeders van onze provincie getuige zullen zijn van dit mooie gebeuren. Laten we in afwachting ook blijven bidden voor onze jonge medebroeders.
Op 11 februari 2022 is onze medebroeder Gerard Blesgraaf aangekomen in België. Hij is definitief teruggekomen uit Benin en zal voortaan tot de gemeenschap van Boortmeerbeek behoren. Na een lang leven van dienstbaarheid als missionaris in Congo (26 jaar) en Benin heten we Gerard van harte welkom in onze provincie en hopen dat hij zich hier spoedig thuis mag voelen.
De zieke medebroeders
De voorbije weken waren er coronabesmettingen in de gemeenschappen van Groot-Bijgaarden, Hechtel, Heverlee, Oud-Heverlee en St.-Denijs-Westrem en in woonzorgcentra waar medebroeders verblijven. Quarantaine of isolatie was noodzakelijk om verdere besmetting te voorkomen. De contacten met de buitenwereld werden herleid tot het minimum. Gelukkig ging het bijna altijd over lichte symptomen, maar enkele medebroeders (Fons Ceustermans en Tinus Spooren, beiden van de gemeenschap van Hechtel) hadden verzorging nodig in het ziekenhuis.
Rik Biesmans (Hechtel) werd door de huisarts doorverwezen naar het ziekenhuis te Heusden. Bij een eerste diagnose vermoedde de arts dat het ging om een ernstige longontsteking maar in het ziekenhuis werd corona vastgesteld.
Toon Boone (St.-Denijs-Westrem) is nog steeds herstellende in WZC Zonnehove. De algemene toestand is goed, maar het staan en stappen is nog niet mogelijk. Hij testte positief op corona.
André Ongenaert (Wilrijk) werd een week geleden met spoed opgenomen in het ziekenhuis ten gevolge van een trombose. Na enkele dagen op een hartbewakingsafdeling herstelt hij op een gewone kamer. André blijft heel alert. Rechtstaan en spreken blijven voorlopig nog moeilijk, maar met hulp van de kine hoopt hij volledig te mogen herstellen.
Stan Provoost (Oostende) werd in de ochtend van zondag 23 januari 2022 met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Daardoor kon hij jammer genoeg niet aanwezig zijn op de eeuwige professie van zijn medebroeder Fred. Na enkele dagen mocht Stan weer naar huis.
Jan van Aken (Wijchen) is gisteren verhuisd naar het gloednieuwe verpleeghuis ‘La Verna’ te Wijchen. Zijn nieuw adres: La Verna - kamer 121, Leemweg 134 te 6603 AM Wijchen.
Paul Verhaeghe (St.-Pieters-Woluwe) heeft na een kortverblijf in Zorggroep H. Hart te Kortrijk nog steeds verzorging nodig. Zijn verblijf werd verlengd. We hopen nog altijd dat Paul voldoende zal herstellen om terug te kunnen komen naar zijn gemeenschap in Woluwe.
Dagelijks bidden we in onze gemeenschappen voor alle mensen die op ons gebed rekenen. Sommige medebroeders hebben verschillende zieke familieleden. In de voorbeden of in de stilte van ons hart brengen we hun noden ter sprake bij onze God. In het bijzonder weten we ons verbonden met onze zieke medebroeders. We wensen hen van harte beterschap toe.
Thuisgekomen in het huis van de hemelse Vader
Amper een goede vier maanden na het overlijden van broer Oscar moest onze medebroeder Stan Provoost (Oostende) opnieuw afscheid nemen van een broer; Eugeen overleed te Brugge op 26 januari 2022. Hij is 86 geworden.
Cees Commandeur, een jongere broer van onze medebroeder Henk (Assel) is op 7 februari 2022 overleden in Den Hoorn op het Nederlandse Waddeneiland Texel. Cees is 76 geworden.
Op 12 februari 2022 is in De Jacht te Heverlee zuster Brigitte Compernolle (86) overleden, zus van onze medebroeders Eric (Oud-Heverlee) en Luc Compernolle (†2009). Als missionaris was ze 38 jaar werkzaam in Burundi.
Op 13 februari 2022 overleed thuis in de familiekring te Gullegem Bernard Staelens (84), de oudste broer van onze medebroeder Freddy (Oud-Heverlee).
We wensen dat onze dierbare overledenen vredig mogen thuiskomen in het huis van God, onze Vader en we bidden om moed en troost voor hun dierbare nabestaanden.
Varia
We ontvingen weer een prachtig exemplaar van ons Don Bosco magazine. Een pluim voor hoofdredacteur Tim Bex en voor allen die aan dit nummer hebben meegewerkt! Het magazine is een prachtig medium geworden om het salesiaans gedachtegoed ingang te laten vinden in onze samenleving. ‘Goede waar prijst zichzelf’, zegt het spreekwoord. Dat zien we inderdaad aan de vele nieuwe adressen die het voorbije jaar binnengekomen zijn. Zo verjongen we stelselmatig ons adressenbestand. Mocht je nog geïnteresseerden kennen, geef hun adres gerust door via onze website.
Op 5 februari 2022 hielden we onze jaarlijkse vormingsdag over de ‘Strenna’ of het jaarthema. Door de hoge coronacijfers werd het opnieuw een online-versie, begeleid door de kleine delegatie (Gerdie Vanlier, zr. Katia Catteau en Eric Haelvoet) die namens onze provincie drie weken eerder naar Turijn reisde om er deel te nemen aan de spiritualiteitsdagen in Valdocco. Een paar honderd deelnemers uit alle deelgroepen van de Salesiaanse Familie kregen achtergronden mee over het jaarthema: ‘Doe alles uit liefde en niet omdat het moet’, om die informatie naderhand door te geven in hun eigen provincie. Op de ‘Strennadag’ kregen de ruim dertig deelnemers een uitvoerige voorstelling van het leven, het werk en de spiritualiteit van Franciscus van Sales. In een tweede werktijd brachten onze drie vertegenwoordigers een persoonlijk getuigenis over wat ze in Turijn ervaren en geleerd hadden. Het derde dagdeel ging tenslotte over het jaarthema zelf. Het is nu aan de deelnemers van de Strennadag om de verworven informatie verder door te geven aan hun gemeenschap of groep. Ze kunnen daarbij ook een beroep doen om de drie bovengenoemde mensen die de spiritualiteitsdagen hebben gevolgd.
In salesiaanse verbondenheid
Wilfried Wambeke sdb, provinciaal
