Brief van de provinciaal 2020-2021/07
Onze provinciaal, Wilfried Wambeke, brengt mededelingen uit de provincie.
Beste medebroeders
Overmorgen begint de veertigdagentijd. Het doet me terugdenken aan een jaar geleden. Toen vond in Turijn het Algemeen Kapittel plaats. Op Aswoensdag ging onze vorige Algemeen Overste don Pascual Chavez Villanueva voor in de eucharistieviering in de basiliek van Maria Hulp der Christenen. Wat volgt zijn de grote lijnen van zijn homilie van die dag.
“Vandaag beginnen we de vastentijd; een tijd van genade omdat hij ons voorbereidt op Pasen. Dit feest bij uitstek veronderstelt een intense voorbereiding. De veertig dagen - die doen denken aan de tijd die Mozes doorbracht op de berg Sinaï, aan de veertig jaar dat het volk van God onderweg was om door de woestijn het Beloofde Land te bereiken en aan de veertig dagen die Jezus in de woestijn doorbracht om zich voor te bereiden op zijn openbaar leven - zijn een periode waarin de mens zich bekeert om God te kunnen ontmoeten.
Het moge duidelijk zijn dat een ware en diepgaande bekering tijd vraagt. Van God uit gezien, wordt die genade gegeven aan diegenen die er moeite voor doen, die niet opgeven of wanhopen. Voor ons is het een geluk dat deze tijd samenvalt met het Algemeen Kapittel waar we precies op zoek zijn naar een grotere, dynamische, creatieve en gedurfde trouw aan God, Don Bosco en de jongeren.
Het beeld van het onderweg zijn, uitgedrukt in het openingsgebed van Aswoensdag, duidt op een toenemend engagement tot vernieuwing dat ons allemaal uitdaagt. Het doel is duidelijk: Christus ontmoeten in het mysterie van zijn dood en verrijzenis door onze oprechte inspanning om te leven volgens het evangelie en door te ontdekken wie God vandaag voor ons is.
Een belangrijk symbool van de vasten is het kruis van Christus. We kijken op naar de Gekruisigde die zich vernedert om ons tot redding te zijn. Door de last van alle zonde en pijn op zijn schouders te nemen, wordt Hij de bron van alle heil en zegen. Wij mensen gaan er gemakkelijk van uit dat we alles aankunnen en zelf de bron van onze redding zijn, maar het beeld van de as duidt aan hoe nietig de mens is en hoezeer hij God nodig heeft om niet terug te keren tot stof en as. Als we het askruisje ontvangen, herhaalt de priester de woorden van Jezus bij het begin van zijn publiek optreden: ‘Bekeer u en geloof in het evangelie.’ Het is een indringende oproep tot verandering en innerlijke vernieuwing. Vasten is een tijd om met meer aandacht te kijken naar wie we zijn en vooral naar wie we horen te zijn als salesianen. Het daagt ons uit onze levenswijze te confronteren met de waarden van onze professie als navolgers van Christus naar het voorbeeld van Don Bosco.”
Don Pascual Chavez gaat verder: “Het is Gods genade die ons verlangen tot bekering mogelijk maakt en die onze inspanningen draagt om ons aan Hem te hechten en te worden wie Hij van ons verwacht op dit moment van de geschiedenis. Hij is het die ons wil optillen tot een niveau dat uiteindelijk de jonge mensen ten goede moet komen.
In de vastentijd worden we uitgenodigd op een bijzondere wijze Christus te bemediteren en dat te doen met de blik van Don Bosco. Hoewel het evangelie voor alle mensen hetzelfde is, bestaat er toch een salesiaanse lezing waaruit een salesiaanse manier van leven voortkomt. In nummer 11 van onze Constituties staat dat wij bij het lezen van het evangelie gevoeliger zijn voor bepaalde trekken in de figuur van de Heer. Die gevoeligheid leren we van Don Bosco. Als we de Christus van het evangelie beter leren kennen zoals Don Bosco Hem begreep, zal dit een garantie zijn voor het salesiaans gehalte van onze zending. De heel persoonlijke relatie die Don Bosco met Christus beleefde, is de sleutel tot de salesiaanse interpretatie van het evangelie, want tegelijkertijd luisterde Don Bosco ook intens naar de jongeren met hun noden en verwachtingen, hun hoop en hun dromen. De jonge mensen zijn inderdaad ‘die andere bron van onze evangelische inspiratie’.
De weg van de vasten is in feite een terugkeer naar de bronnen van het geloof want we kunnen niet anders dan ons de genadegave van de verlossing voorstellen als een initiatief van God die ons graag ziet. Daarom mogen we de veertigdagentijd zien als een tijd van vreugde: in onze bekering zien we uit naar de genade van de verzoening, naar de ontmoeting met God die altijd bereid is mensen te zegenen die in hun vasten, hun gebed en hun solidariteit naar Hem verlangen. Het zal ons nog beter afstemmen op wat God van ons, salesianen, verwacht. Moge Maria Hulp der Christenen ons begeleiden op onze weg naar Pasen, de dag van de Verrijzenis van Christus, het ultieme teken van de gratuite en barmhartige liefde van de Vader.”
Door hoop bewogen
Een maand geleden gaven we een eerste toelichting bij de jaarspreuk, verwijzend naar de brief van don Ángel Fernández Artime over het jaarthema ‘Door hoop bewogen’. Ondertussen is dat document van de Algemeen Overste vertaald en zal het binnenkort beschikbaar zijn.
Op 15-16-17 januari 2021 vonden de jaarlijkse spiritualiteitsdagen plaats. Gewoonlijk komen dan zo’n 400 mensen uit alle deelgroepen van de Salesiaanse Familie samen in Rome of Turijn, maar dit jaar kon dat niet en dus gebeurde alles online. Dat had zo zijn voordelen want ongeveer 7.000 computers (soms met een 10-tal mensen aan dezelfde computer) waren verbonden om het programma te volgen. Het systeem zat goed in elkaar; naast de algemene inleidingen kon je ook deelnemen aan gespreksgroepen per taal. Van de deelnemers uit onze provincie vernamen we dat ze ondanks de fysieke afstand en de culturele verschillen toch heel sterk de salesiaanse spirit konden ervaren. Wellicht komen de klassieke spiritualiteitsdagen in de toekomst terug, want een dergelijke bijeenkomst kunnen meemaken in Turijn is toch nog sterker dan een verbinding via computer. Naar we vernamen zal ook het digitale luik behouden blijven omdat dan toch veel meer mensen kunnen deelnemen.
Als verantwoordelijke van de ‘Animatiegroep van de Salesiaanse Familie’ volgde Eric Haelvoet de dagen online. Tijdens de vergadering van de directeurs en de vicarissen op 6 februari 2021 bracht hij (ook weer online) een levendige en interactieve presentatie van het jaarthema. Hij plaatste hoop tegenover wanhoop, openheid voor de wereld en de anderen tegenover opgesloten zijn in zichzelf en afgesloten van de anderen, solidariteit en broederlijkheid tegenover het virus van het individualisme, ontmoeting en verbondenheid tegenover verdeeldheid, transcendentie en geloof in God tegenover leegte en zinloosheid, salesiaanse aanwezigheid bij de jongeren tegenover gevoelloosheid voor hun dromen. Jonge mensen zijn van nature dragers van hoop. Don Bosco, een artiest van de praktische, concrete hoop wist hun energie samen te brengen en hen te motiveren om hun dromen te realiseren en zo een teken van hoop te zijn voor de toekomst van de wereld.
Biddend verbonden met onze zieken
Onze provincie telt nogal wat medebroeders die de last van de jaren dragen. Een behoorlijk aantal verblijft in een woonzorgcentrum of een verpleeghuis. Ik hoef u niet te vertellen dat zij bijzonder moeilijke maanden achter de rug hebben. De coronadreiging kwam soms gevaarlijk dichtbij. Gelukkig zijn de meesten nu een tweede keer gevaccineerd, wat betekent dat ze straks weer vaker bezoek zullen mogen ontvangen. Ik kijk er echt naar uit om bij hen langs te kunnen gaan.
In onze gemeenschappen proberen we het coronavirus buiten te houden, maar plots is het er dan toch terwijl niemand kan bedenken hoe het binnengeraakt is. Zo testte Leon Verbeelen (St.-Denijs-Westrem) onverwacht positief bij een ziekenhuisopname op 4 februari 2021. De rest van de gemeenschap testte negatief maar moest toch meteen in quarantaine. Na een tweede test op dag 7 kregen ze gisteren het bericht dat iedereen (ook Leon) coronavrij was.
Nog voor er sprake was van corona verbleven twee medebroeders van diezelfde gemeenschap te St.-Denijs-Westrem een aantal dagen in het ziekenhuis: Leon Verbeelen (16-21 januari 2021) en Toon Boone (26 januari - 2 februari 2021). Beiden zijn weer thuis en aan de beterhand.
Wilfried Meert (Oud-Heverlee) onderging opnieuw een operatie in Gasthuisberg. Specialisten zoeken verder uit wat ze kunnen doen. Wilfried hoopt dat een nieuwe therapie een positieve wending kan brengen.
Adri Maat die behoort tot de gemeenschap van Assel-Wijchen werd onlangs behandeld voor uitzaaiingen aan de lever. Na thuiskomst uit het ziekenhuis verbleef Adri een aantal dagen in quarantaine wegens een vermoeden van corona. Voor het werk in het kantoor te Hoevelaken kan hij rekenen op Joop en Yvonne. Hij krijgt ook goede hulp van zijn mantelzorgers Yolanda en Sylvia.
Bernhard van Welzenes, eveneens van de gemeenschap Assel-Wijchen en werkzaam in het pastoraat voor schippers en kermis- en circusexploitanten, heeft door de coronacrisis bijzonder zware maanden achter de rug. Zoveel mensen doen een beroep op hun bewogen pastor, maar de draagkracht van Bernhard is niet eindeloos. We vernamen onlangs dat hij rust moet nemen. We hopen dat hij weer helemaal op krachten komt en zijn mooie werk kan hervatten.
We blijven onze zieke medebroeders een warm hart toedragen. We vergeten hen ook niet in ons gebed. De gelovige manier waarop zij vaak hun ziekte en lijden dragen is een krachtig getuigenis, zowel voor de eigen medebroeders als voor de omgeving.
Thuisgekomen in het huis van de hemelse Vader
Op 17 januari 2021 kwam er bericht uit Congo dat onze medebroeder-missionaris Johan Everaert in de vroege ochtend overleden was in Lubumbashi. Johan groeide op in Oostende. Na de oorlog kwam hij terecht in Don Bosco Kortrijk als intern. Hij schrijft daarover: “Ik was er zodanig graag dat ik op het einde van de retorica geen moeite had om een levenskeuze te maken: mijn tweede thuis werd Don Bosco.” Door de oorlog had Johan de gelegenheid om al heel vroeg andere talen te leren, vooral Frans, Engels en Duits. Als priester mocht hij Engels geven in onze technische school van Sint-Denijs-Westrem. Door zijn jovialiteit stond hij dicht bij de jongeren.
In 1966 vroeg de provinciaal hem om steun te verlenen aan de Centraal-Afrikaanse provincie als leraar Engels. Hij ging daar zonder aarzelen op in. Zo kreeg hij de mogelijkheid om zijn missiedroom waar te maken. Hij bleef tot op de leeftijd van 65 jaar actief in de salesiaanse scholen van Lubumbashi en Kafubu als leraar Engels en muziek en als organisator van heel wat naschoolse activiteiten. Daarnaast was hij ook fotograaf en animeerde hij bezinningsdagen in Kansebula. Na zijn 65ste bleef hij nog een tiental jaren actief in het salesiaans centrum voor sociale communicatie in Lubumbashi. De laatste jaren bracht hij door in de Carrefour-gemeenschap voor mensen op rust. Met zijn humoristische uitspraken wist hij er veel mensen op te beuren.
Op 22 januari 2021 is onze medebroeder-missionaris Benoît (Bento) Le Fevere de Ten Hove overleden in Brazilië. Benoît werd geboren in Ieper in 1944. Op 20-jarige leeftijd begon hij zijn opleiding bij de salesianen van Don Bosco. Na zijn studies vertrok hij in 1974 als salesiaan-priester naar Brazilië. Sinds 2008 had hij een kwetsbare gezondheid. Daarom werd hij opgenomen in het ziekenhuis toen bleek dat hij besmet was met corona. Hij overleed in Manicoré, een gemeente in Rio Madeira waar hij deel uitmaakte van de salesiaanse gemeenschap. Uit Brazilië kregen we volgend bericht: “In de persoon van pater Bento hebben we een geweldige salesiaan verloren. Hij kwam aan in maart 1974 en sindsdien heeft hij zijn hele leven toegewijd aan de arme jonge mensen, vooral in sociale werken waar hij een geweldig voorbeeld was in het beleven en toepassen van het preventief systeem van Don Bosco. Hij was de oprichter van jeugdcentra in Humaitá, Porto Velho, São Gabriel da Cachoeira en in Manicoré, gepassioneerd om arme jongeren voor te bereiden op hun latere leven. Hij was altijd een man van grote praktische en emotionele intelligentie, met een ‘oratoriaans’ hart; een man van broederlijkheid en eenvoud ... Wij danken u oprecht voor wat pater Bento betekend heeft voor onze provincie van Manaus. Hij was zeer toegewijd, leefde arm, maar met een groot vrijgevig hart. Dank ook in naam van de 300 adolescenten die hij in Manicoré voorbereidde op hun toekomst. Moge hij nu rusten bij de Heer van het Leven.”
Wilfried Jacques, de man van de oudste zus van onze medebroeder Roger Burggraeve is na 5 weken coma als gevolg van een coronabesmetting overleden op 22 januari 2021 te Ieper.
Van onze medebroeder Norbert Carrette vernamen we dat zijn broer Floribert van de Broeders van Liefde overleden is te Ronse op 1 februari 2021. Hij werd 72.
Op 2 februari 2021 kreeg onze medebroeder Herman Lieberom het bericht dat zijn broer Bertus in Groningen overleden is. Bertus is 87 jaar geworden.
Er zijn schakels die niet door de dood verbroken worden; omdat God aarde en hemel verbindt, duurt liefde en herinnering eeuwig voort. Laten we die schakels koesteren in ons gebed, zodat we draagkracht vinden en altijddurend vertrouwen.
Andere mededelingen
Vorige week mochten we het nieuwe Don Bosco magazine verwelkomen. Ik sluit me graag aan bij de vele lovende reacties op dit gezamenlijk tijdschrift van Don Bosco in Nederland en Vlaanderen. Mijn waardering gaat in het bijzonder naar Tim Bex van Don Bosco Media en naar alle mensen die bij de geboorte van dit nieuwe magazine betrokken waren. Ook het op elkaar afstemmen van de adressenbestanden van het vroegere Don Bosco Vlaanderen en Don Bosco NU was een hele klus. Bij deze overgang namen we in Nederland afscheid van Koos Meijerinck die met pensioen ging. Anja Hoogeveen vervangt hem als nieuwe stafmedewerker communicatie.
Op zaterdag 6 februari 2021 was er voor de directeurs en vicarissen van onze gemeenschappen een digitale vormingsdag over het boek Animatie en bestuur van de gemeenschap. Op hun beurt zullen zij het boek voorstellen aan de medebroeders en het doornemen in de gemeenschappen.
Deze ochtend bezorgde Koen Delft ons namens de werkgroep ‘Permanente vorming en retraites’ een aantal impulsen voor de veertigdagentijd. Houd ook in het oog dat de inschrijvingen voor de retraites van 2021 ten laatste overmorgen verwacht worden bij Marc Vanhoutte.
In salesiaanse verbondenheid,
Wilfried Wambeke sdb, provinciaal
