70 jaar Don Bosco in Assel: overzicht van een rijke historie
Deze week vieren de Salesianen van Don Bosco in Assel hun 70-jarig jubileum. Al sinds 1952 zetten zij zich op deze plek in voor (kwetsbare) jongeren. De monumentale boerderij waar de Salesianen wonen en de bijbehorende gebouwen, kennen echter een geschiedenis die nog veel verder teruggaat in de tijd. Tegelijkertijd richten de Salesianen* zich op de toekomst met nieuwe plannen rondom ecologie, duurzaamheid en spiritualiteit.
We gaan helemaal terug naar het jaar 1903, waarin dhr. W.J.M. Westerwoudt - een bankier uit Amsterdam - 700 hectare heidegrond in Assel kocht. Hiervan lag 350 hectare aan de zuidkant van de huidige spoorlijn en 350 hectare aan de noordkant. Aan deze spoorlijn lag ook Halte Assel, een treinstation die verbinding legde tussen Amsterdam en Zutphen. Deze halte werd gebouwd in 1876 met als doel om mijnhout uit de bossen te vervoeren naar Limburg. Aan dit voormalige treinstation dankt het huidige eetcafé haar naam.
Na de aankoop liet Westerwoudt ca. 85 hectare aan de noordzijde van de spoorlijn ontginnen en bouwde er in 1916 een eenvoudige boerderij met opstallen. Wat verder naar achteren op het terrein realiseerde hij een fors woonhuis voor zichzelf, met daaraan vast een varkensstal. Later doopten de Salesianen dit pand tot ‘de Villa’. Als je de huidige Villa goed bekijkt, vind je nog steeds de eerste steen die hier in 1916 gelegd werd (hint: om de hoek bij de milieustraat).
Bombardement
Om zijn boerderij en villa heen creëerde Westerwoudt een landgoed, dat zich uitstrekte naar beide kanten van de spoorlijn. Het huidige huifkarcentrum ‘de Kronkel’ was ook van hem en hij liet de Heilige-Geest Kapel bouwen op de heuvel. Leuk detail: de achterkleinzonen van Westerwoudt wonen nog steeds op dit landgoed (aan de andere kant van de spoorlijn) en voeren onder andere het beheer over de camping en de begraafplaats. Helaas werd de originele boerderij van Westerwoudt werd in 1944 door de geallieerden in brand geschoten, omdat die per ongeluk werd aangezien voor een militair gebouw van de Duitse bezetter. De villa bleef gelukkig ongedeerd.
Komst Don Bosco in Assel
Op het landgoed van Westerwoudt mochten de Salesianen van Don Bosco in eerste instantie grond huren, zodat zij jongens vanuit hun seminarie in Ugchelen (Huize Don Rua) een vak konden leren. Niet veel later werd 60 hectare grond gekocht van Westerwoudt, met daarop onder andere de villa en verschillende akkers. De villa werd tot 1967 door de Salesianen gebruikt als onderkomen van het noviciaat: een voorbereidingsjaar voor intrede in de Salesiaanse communiteit.
Om de jongens uit het seminarie in Ugchelen verder te kunnen opleiden, wilden de Salesianen een kloosterboerderij bouwen in Assel. In 1952 was het zo ver: de bouw ervan werd vergund en op 18 juli van dat jaar vond de eerstesteenlegging plaats. De kloosterboerderij werd gebouwd op de restanten van de verwoeste boerderij uit 1916 en kreeg zo een plek vooraan de weg; het is de huidige ‘Mariahoeve’.
Uitbreiding jongerenwerk
In 1968 werd er voor het eerst een vakantiekamp voor jongeren georganiseerd in Assel, toen nog in tenten. Zouden deze kampeerders enig idee hebben gehad dat ze aan de wieg stonden van Deebeetje, die 55 jaar later nog steeds kampen in Assel organiseert? De Salesianen hadden wel in de gaten dat de jeugdkampen een succes waren en bouwden hun schuur in 1970 om tot jongerenverblijf. Die schuur was eigenlijk bedoeld voor landbouwvoertuigen, maar de zandvloer maakte plaats voor een betonvloer en er kwam een verdieping in met twee slaapzalen, één voor de jongens en één voor de meisjes. Dit gebouw kennen we nu als de ‘Kampschuur’.
Ook de villa van dhr. Westerwoudt bleef niet onbenut: eind jaren ‘70 werd hier een bezinningsproject voor jongeren opgezet, genaamd ‘Jongeren-Op-Weg’. Om dit project te bevorderen, werd het pand in 1989 flink aangepakt. De oorspronkelijke varkensstal, die grensde aan het woonhuis, werd in verschillende fasen omgebouwd tot een gastenhuis voor groepen; dat is de huidige Villa.
Het jongerenwerk van de Salesianen breidde zich in die periode verder uit met bezinningswerk voor tieners (Tieners-Op-Pad). Hiervoor was meer verblijfsruimte nodig en daarom werd in 1993 ‘de Piramide’ gebouwd, een groepsaccommodatie in piramidevorm voor tien personen. In de Piramide werd ook een kleine kapel gebouwd, waar de Salesianen nog dagelijks hun gebedsdiensten en vieringen houden. Om het terrein nog beter geschikt te maken voor jongeren, werd in de loop der jaren ook een speelbos en een meditatiebos ontwikkeld.
Toekomstbestendige plannen
We zijn weer terug in 2022. Ook vandaag de dag zijn de Salesianen nog actief met jongerenwerk in Assel. Het is de thuishaven van Deebeetje-kampen, Don Bosco Werken Nederland houdt er kantoor en de gebouwen worden het hele jaar rond verhuurd aan groepen jongeren of jongerenwerkers. Voor de komende periode hebben de Salesianen zelfs alweer nieuwe plannen klaarliggen. Ook in die plannen wordt hun hart voor jongeren zichtbaar, als ze zich zullen richten op ecologie, duurzaamheid en spiritualiteit. Hoe bewaren we onze planeet voor de toekomstige generatie en wat is de zin van dit alles? Samen met jongeren willen zij de schouders zetten onder deze vraagstukken en concrete acties ondernemen die bijdragen aan een betere toekomst.
Hoe dan precies? De Salesianen vertellen het je graag zelf op hun 70-jarig jubileumfeest van aankomende zondag. Klik hier voor meer informatie daarover.
* De Salesianen van Don Bosco zijn mannen die religieuze communiteiten vormen in Nederland en Vlaanderen en zich in navolging van de heilige Don Bosco inzetten voor kwetsbare jongeren: in het onderwijs, in centra voor jeugdhulp, op het vlak van vrije tijd en vorming en ook in de derde wereld. Verspreid over 132 landen zijn er meer dan 15.000 salesianen actief, waarvan 140 in Vlaanderen en Nederland. Hierdoor kunnen 800.000 kinderen zich uitleven in salesiaanse jongerenwerken en 1,2 miljoen jongeren zich ontplooien op een Don Boscoschool.
